Γιατί Η Κίνα Δεν Είναι Καπιταλιστική

Υπερασπίστε, Επεκτείνετε τις Κατακτήσεις της Επανάστασης του 1949!

Για Εργατική Πολιτική Επανάσταση να Εκδιωχθεί η Σταλινική Γραφειοκρατεία!

Παρακάτω δημοσιεύουμε μια προσαρμοσμένη μετάφραση από το Workers Vanguard Νο. 850, εφημερίδα της Σπαρτακιστικής Ένωσης των ΗΠΑ, ενός άρθρου που πρωτοεμφανίστηκε στην Spartacist Japan No. 30 (Απρίλιος 2005), εφημερίδα της Σπαρτακιστικής Oμάδας της Ιαπωνίας, τμήματος της Διεθνούς Κομμουνιστικής Ένωσης.

Για αρκετά από τα τελευταία χρόνια, σε καθημερινή βάση, τουλάχιστον μια αστική εφημερίδα, περιοδικό ή νυχτερινό πρόγραμμα ειδήσεων έχει ένα ειδικό αφιέρωμα για την Κίνα. Μας έχουν πει ότι η οικονομία της Κίνας αναπτύσσεται αλματωδώς, χωρίς να διαφαίνεται κάποιο τέλος· ότι έχει ξεπεράσει την Ιαπωνία σε αρκετούς σημαντικούς οικονομικούς δείκτες και ότι σύντομα θα γίνει μια «υπερδύναμη», ότι είναι στη διαδικασία να «απορροφήσει» τους φυσικούς πόρους που «ανήκουν στον Ιαπωνικό λαό»· ότι, ενώ η οικονομία της Ιαπωνίας έχει ανακάμψει λόγω του εμπορίου της με την Κίνα, ο λόγος για το υψηλό επίπεδο ανεργίας στην Ιαπωνία είναι η «αφαίρεση του πυρήνα» της βιομηχανίας της, το μεγαλύτερο μέρος του οποίου μεταφέρθηκε στην Κίνα σε αναζήτηση μεγαλύτερου κέρδους· ότι σύντομα η Κίνα θα αντικαταστήσει την Ιαπωνία διπλωματικά, πολιτικά και στρατιωτικά ως η «πιο σημαντική και με επιρροή χώρα στην Ασία». Συνοδεύοντας την προπαγανδιστική εκστρατεία της μπουρζουαζίας, τον περασμένο Δεκέμβρη ο Ιαπωνικός ιμπεριαλισμός εξέδωσε νέες οδηγίες άμυνας και είναι σε πορεία να αναδιατάξει το στρατό του, όπως επίσης υπέγραψε συμφωνίες ασφαλείας με τους Αμερικανούς ιμπεριαλιστές, συμπεριλαμβανομένης μίας να υπερασπίσει την Ταϊβάν ώστε να «αντικρούσουν την Κινέζικη στρατιωτική απειλή». (Βλέπε «Κοινή Ανακοίνωση της Σπαρτακιστικής Ομάδας της Ιαπωνίας και της Σπαρτακιστικής Ένωσης/ΗΠΑ: Κάτω η Αντεπαναστατική Συμμαχία ΗΠΑ/Ιαπωνίας! Υπερασπίστε τα Παραμορφωμένα Εργατικά Κράτη της Κίνας και της Βόρειας Κορέας!» Workers Vanguard Νο. 844, 18 Μαρτίου).

Είναι μέσα σε αυτό το πλαίσιο που η αυτο-ονομαζόμενη Tροτσκιστική ομάδα Κακεχάσι (Kakehashi) έχει δημοσιεύσει ένα έντυπο, υποστηρίζοντας ότι ο καπιταλισμός στην Κίνα έχει παλινορθωθεί. Σε αυτό το έντυπο, η ομάδα Κακεχάσι έχει εξαφανίσει το ρόλο που τα Iαπωνικά ζαϊμπάτσου (zaibatsu) και τα διεθνή χρηματιστικά κεφάλαια έχουν παίξει στην εκμετάλλευση των Κινέζων εργατών και στην υπονόμευση των κατακτήσεων της Κινέζικης Επανάστασης του 1949. Η άμεση ξένη επένδυση του Γιαπωνέζικου ιμπεριαλισμού ξεπέρασε τα 5,45 δισεκατομμύρια δολάρια το 2004 (China Daily, 25 Μαρτίου). Η επένδυση αυτή δεν περιορίζεται πλέον σε περιοχές που ήταν πρώην αποικίες της Ιαπωνίας, όπως η Μαντζουρία, αλλά έχει επεκταθεί μέχρι και τη νοτιότερη άκρη της Κίνας. Δεν γράφουν τίποτα σχετικά με τις Ιαπωνικές στρατιωτικές προκλήσεις ενάντια στην Κίνα και προσπαθούν να δικαιολογήσουν την προδοσία τους απέναντι στα ταξικά συμφέροντα του προλεταριάτου και τη δική τους συμφιλίωση με τον καπιταλισμό με το να αρνούνται την φύση της εργατικής τάξης του Κινέζικου παραμορφωμένου εργατικού κράτους. Εν ολίγης, αυτό που λείπει είναι μια προλεταριακή διεθνιστική προοπτική και ο ρόλος ενός συνειδητού, δηλαδή Λενινιστικού κόμματος της πρωτοπορίας για να καθοδηγήσει το προλεταριάτο.

Η Κίνα στο Χείλος του Γκρεμού

Η Κινέζικη Επανάσταση του 1949 ήταν, παρά την έντονη γραφειοκρατική της παραμόρφωση, μια κοινωνική επανάσταση παγκόσμιας ιστορικής σημασίας. Εκατοντάδες εκατομμύρια αγρότες ξεσηκώθηκαν και κατέλαβαν τη γη πάνω στην οποία οι πρόγονοί τους είχαν γίνει αντικείμενο άγριας εκμετάλλευσης εδώ και αιώνες. Η κυριαρχία των δολοφονικών πολέμαρχων και των εκμεταλλευτών τοκογλύφων, των αρπακτικών γαιοκτημόνων και των άθλιων αστών καταστράφηκε. Η επανάσταση επέτρεψε στις γυναίκες να προοδεύσουν σε μεγάλο βαθμό από την προϋπάρχουσα κατάσταση εξαθλίωσης, που συμβολίζεται ιστορικά με τη βάρβαρη συνήθεια του ποδοδεσίματος. Ένα έθνος που για έναν ολόκληρο αιώνα ρημαζότανκαι διαμελιζόταν από ξένες δυνάμεις ενώθηκε και ελευθερώθηκε από την ιμπεριαλιστική υποδούλωση.

Αντίθετα με τη Ρώσικη Οκτωβριανή Επανάσταση του 1917, που πραγματοποιήθηκε από ταξικά συνειδητοποιημένο προλεταριάτο οδηγούμενο από τον προλεταριακό διεθνισμό των Μπολσεβίκων, με ηγέτες τους Λένιν και Τρότσκι, η Κινέζικη Επανάσταση ήταν το αποτέλεσμα ανταρτοπόλεμου των αγροτών που καθοδηγήθηκαν από τις Σταλινικές εθνικιστικές δυνάμεις του Μάο Τσετούνγκ. Με πρότυπο τη Σταλινική γραφειοκρατία της ΕΣΣΔ, το καθεστώς του Μάο κήρυξε τη βαθύτατα αντι-Μαρξιστική αντίληψη ότι ο σοσιαλισμός – μια αταξική ισότιμη κοινωνία βασισμένη στην υλική αφθονία – μπορούσε να οικοδομηθεί σε μία μόνο χώρα. Στην πράξη, «ο σοσιαλισμός σε μία μόνο χώρα» σήμαινε αντίθεση στην προοπτική της εργατικής επανάστασης διεθνώς – για παράδειγμα στη γειτονική Ιαπωνία – και συμβιβασμό με τον παγκόσμιο ιμπεριαλισμό.

Στη δεκαετία του ’50, η Λαϊκή Δημοκρατία της Κίνας εγκαθίδρυσε μια κεντρικά σχεδιασμένη, κοινωνικοποιημένη οικονομία και η γεωργία κολλεκτιβοποιήθηκε. Ένα κρατικό μονοπώλιο στο ξένο εμπόριο προστάτεψε τη κοινωνικοποιημένη οικονομία από το να υπονομευθεί από φτηνές εισαγωγές από τις κατά πολύ πιο ανεπτυγμένες καπιταλιστικές-ιμπεριαλιστικές χώρες. Στην Κίνα υπό τον Ντένγκ Ξιαοπίνγκ, η γραφειοκρατία κινήθηκε προς «το σοσιαλισμό της αγοράς» ακολουθώντας τα παραδείγματα της Γιουγκοσλαβίας και της Ουγγαρίας. Οι οικονομικοί διοικητές και οι διευθυντές αμείβονταν ή τιμωρούνταν με βάση την αποδοτικότητά τους στην αγορά. Η απειλή για κλείσιμο εργοστασίων και οι απολύσεις εξυπηρέτησαν επίσης ως μέσα επιβολής της εργατικής πειθαρχείας ανάμεσα στους εργάτες. Την ίδια στιγμή, η γεωργία αποκολλεκτιβοποιήθηκε και αντικαταστάθηκε από το «σύστημα υπευθυνότητας νοικοκυριού», δηλαδή μικρά αγροτικά κομμάτια γης.

Πολλές από τις κατακτήσεις της Κινέζικης Επανάστασης εξαλείφονται. Οι πιέσεις του ανταγωνισμού της αγοράς έχουν αναπόφευκτα αποτελέσει στην ανάπτυξη μιας μικρής τάξης πλούσιων γεωργών ανάμεσα σε δεκάδες εκατομμύρια φτωχούς αγρότες. Έως 130 εκατομμύρια Κινέζοι της υπαίθρου έχουν μεταναστεύσει στις ανατολικές και νότιες παραθαλάσσιες περιοχές, ψάχνοντας εργασία. Η εκπαίδευση και η ιατρική περίθαλψη δεν είναι πια δωρεάν. Οι εργάτες δεν έχουν πια το δικό τους «σιδερένιο δοχείο ρυζιού» που τους εγγυόταν εργασία και επιδόματα στις επιχειρήσεις που ανήκουν στο κράτος. Η ανεργία έχει φτάσει σε μαζικά ποσοστά καθώς οι βιομηχανίες είτε έκλεισαν είτε ιδιωτικοποιήθηκαν. Ο αριθμός των γυναικών που εργάζονται ως πόρνες έχει εκτιναχθεί στα ύψη και η θηλυκή βρεφοκτονία έχει αναζωπυρωθεί στην ύπαιθρο.

Η γραφειοκρατία του Πεκίνου λειτουργεί ουσιαστικά σαν ιμάντας μεταβίβασης για τις πιέσεις της ιμπεριαλιστικά-κυριαρχούμενης παγκόσμιας αγοράς στο εργατικό κράτος. Ο εύθραυστος, αντιφατικός χαρακτήρας αυτής της γραφειοκρατικής κάστας μπορεί να φανεί από το γεγονός ότι, ενόψη αναταραχών της εργατικής τάξης, το τωρινό καθεστώς συχνά έχει αντιστρέψει κάποιες από τις οικονομικές «μεταρρυθμίσεις» και περιστασιακά οδήγησε κάποιους από τους δικούς του σε δίκη για διαφθορά, μερικές φορές με την ποινή της εκτέλεσης. Μπροστά στις μαζικές διαμαρτυρίες και αναταραχές από τους αγρότες κατά τη διάρκεια του τελευταίου έτους, το τωρινό Εθνικό Λαϊκό Κογκρέσο ανακοίνωσε ότι μέσα σε δύο χρόνια όλα τα παιδιά των αγροτών στην επαρχία θα λάβουν πρωτοβάθμια εκπαίδευση δωρεάν. Νωρίτερα αυτό το χρόνο, οι γραφειοκράτες υποσχέθηκαν ότι μέχρι το τέλος του χρόνου θα καταργηθεί ο βασικός αγροτικός φόρος στις περισσότερες επαρχίες της Κίνας.

Επιμένοντας ότι η Κίνα συνεχίζει να είναι ένα παραμορφωμένο εργατικό κράτος, δεν αρνούμαστε ή μειώνουμε το αναπτυσσόμενο κοινωνικό βάρος στη Κίνα και των δύο, τους νεοεμφανιζόμενους καπιταλιστές επιχειρηματίες στην ηπειρωτική χώρα και την παλιά, εγκατεστημένη υπεράκτια Κινέζικη αστική τάξη στην Ταϊβάν και στο Χόνγκ Κόνγκ. Η υπόθαλψη των καπιταλιστικών-παλινορθωτικών δυνάμεων μέσα στα πλαίσια ενός παραμορφωμένου εργατικού κράτους έχει ήδη προχωρήσει πολύ περισσότερο στην Κίνα απ’ ότι στην Γιουγκοσλαβία του Τίτο ή στη Σοβιετική Ένωση του Γκορμπατσόφ. Η ίδια η Κινέζικη γραφειοκρατία είναι σημαντικός συμμέτοχος σε κοινοπραξίες με ξένους καπιταλιστές. Συνεχίζει να προσκαλεί υπερπόντιο Κινέζικο και ξένο κεφάλαιο στη χώρα, ανοίγοντας ολόκληρες περιοχές στην καπιταλιστική εκμετάλλευση. Οι οικονομικές πολιτικές του Σταλινικού καθεστώτος του Πεκίνου που ενθαρρύνουν την καπιταλιστική πρωτοβουλία (και η αντίστοιχη στροφή προς τα δεξιά στην επίσημη ιδεολογική στάση της γραφειοκρατίας) έχουν αυξανόμενα ενισχύσει εκείνες τις κοινωνικές δυνάμεις που θα δώσουν ώθηση σε ιμπεριαλιστικά-υποστηριζόμενες, ανοιχτά αντεπαναστατικές κλίκες και κόμματα όταν το ΚΚΚ (Κομμουνιστικό Κόμμα Κίνας) δεν μπορεί πια να διατηρήσει το τωρινό μονοπώλιο της πολιτικής εξουσίας. Αυτό μπορεί να φανεί ολοφάνερα σήμερα στην καπιταλιστική περιοχή του Χόνγκ Κόνγκ, το ένα τμήμα της ΛΔΚ (Λαϊκή Δημοκρατία της Κίνας) όπου υπάρχουν αστικά κόμματα αντιπολίτευσης. (Βλέπε: «Χόνγκ Κόνγκ: Απαλλοτριώστε την Αστική Τάξη!» Workers Vanguard Νο. 814, 21 Νοεμβρίου 2003.)

Παρ’ όλα αυτά, η πολιτική δύναμη του κύριου σώματος της Σταλινικής γραφειοκρατίας του Πεκίνου συνεχίζει να βασίζεται πάνω στο πυρήνα των κολλεκτιβοποιημένων στοιχείων της Κινέζικης οικονομίας. Επιπλέον, οι οικονομικές πολιτικές του καθεστώτος του ΚΚΚ ακόμα περιορίζονται από το φόβο κοινωνικής αναταραχής – ειδικά της εργατικής τάξης – που θα μπορούσε να την ανατρέψει. Αυτό παραλίγο να συμβεί το 1989, όταν οι διαμαρτυρίες με πυρήνα τους φοιτητές για πολιτική απελευθέρωση και ενάντια στη διαφθορά πυροδότησαν μια αυθόρμητη εργατική εξέγερση η οποία καταστάλθηκε με μεγάλη αιματοχυσία από στρατιωτικές μονάδες πιστές στο καθεστώς.

Η κοινωνική επανάσταση διατηρείται στις σχέσεις ιδιοκτησίας και στη συνείδηση των εργαζόμενων μαζών. Οι Τροτσκιστές δίνουν χωρίς όρους στρατιωτική υπεράσπιση σε ένα παραμορφωμένο ή εκφυλισμένο εργατικό κράτος, ώστε να αποτρέψουν τη στρατιωτική του ήττα από μια καπιταλιστική δύναμη γιατί αυτά τα κράτη βασίζονται στην κολλεκτιβοποιημένη ιδιοκτησία. Ταυτόχρονα, καλούμε για μια προλεταριακή πολιτική επανάσταση που θα διώξει την αντιδραστική γραφειοκρατία της οποίας η πολιτική υπονομεύει την άμυνα του εργατικού κράτους και η οποία έχει φέρει την Κίνα κοντά στα πρόθυρα εσωτερικής καπιταλιστικής αντεπανάστασης. Στη θέση ενός γραφειοκρατικού δεσποτισμού, πρέπει να ιδρυθούν σοβιέτ (εργατικά συμβούλια), ως άμεσες οργανώσεις των εργατών, των στρατιωτών και των αγροτών, τα μέσα με τα οποία θα οργανώσουν και θα διαχειριστούν από κάθε πλευρά το κράτος τους.

Αυτό είναι το πιο θεμελιώδες ιστορικό καθήκον του Κινέζικου προλεταριάτου. Εκείνο που χρειάζεται για να το πραγματοποιήσουμε, είναι το χτίσιμο ενός Λενινιστικού-Τροτσκιστικού κόμματος. Αυτό το κόμμα θα ενώσει τους αγώνες των εργατών στις επιχειρήσεις που ανήκουν στο κράτος με αυτούς στις ιδιωτικές επιχειρήσεις, με τους αγώνες των εσωτερικών μεταναστών εργατών, των φτωχών αγροτών και των γυναικών και θα πολεμήσει ενάντια στο σοβινισμό του Χαν. Η Διεθνής Κομμουνιστική Ένωση είναι δεσμευμένη να φέρει αυτό το Μαρξιστικό πρόγραμμα στους Κινέζους εργάτες και στους δουλευτές της υπαίθρου.

Κακεχάσι Εναντίον Τρότσκι

Για δέκα περίπου χρόνια, η ομάδα Κακεχάσι πραγματεύεται στην εφημερίδα της το ζήτημα της Κίνας: Είναι ακόμα κάποιου είδους εργατικό κράτος, ή υπάρχει παλινόρθωση του καπιταλισμού; Ενώ μέλη της ομάδας Κακεχάσι ίσως δεν έχουν συμφωνήσει πάνω στην ταξική φύση της Κίνας, στην πράξη το κόμμα τους τάχθηκε με καπιταλιστικές – παλινορθωτικές δυνάμεις – από το φιλοκαπιταλιστικό Δημοκρατικό Κόμμα Κίνας μέχρι τον, υποστηριζόμενο από τη CIA, Δαλάι Λάμα. Το 1999 οργάνωσαν μια πορεία στους δρόμους του Τόκιο διαμαρτυρόμενοι για την επίσκεψη του πρώην Κινέζου πρωθυπουργού Τσιάνγκ Ζεμίν (JiangZemin) στην Ιαπωνία, μια διαμαρτυρία που μπορούσε να απευθύνεται μόνο σε Ιάπωνες αντι-Κινέζους σοβινιστές. Η αντιπαράθεσή τους προηγήθηκε και οδηγήθηκε από μια επίσημη απόρριψη του ίδιου τους του προγράμματος – που το θεωρούσαν Τροτσκιστικό – και την αποκήρυξη της Μαρξιστικής αντίληψης της ταξικής κοινωνίας:

«Με την καταστροφή της Σοβιετικής Ένωσης και του Ανατολικού Ευρωπαϊκού μπλοκ, έλαβε χώρα μια θεμελιώδης αλλαγή των συνθηκών στη δομή του διεθνούς επαναστατικού κινήματος και το πρόγραμμά μας χρειάζεται επίσης να αλλάξει... Το να σκεφτόμαστε με όρους σταθερών “τάξεων”... πρέπει κατηγορηματικά να θεωρηθεί ξεπερασμένη μεθοδολογία».

–Σεκάι Κακούμεϊ, 30 Οκτωβρίου 1995 (Σεκάι Κακούμεϊ ήταν το προηγούμενο όνομα του Κακεχάσι)

Το καλοκαίρι του 2004, ο Σιν Ζιντάι Σα (ShinJidaiSha), ο εκδοτικός οίκος της ομάδας Κακεχάσι, δημοσίευσε ένα έντυπο με τίτλο, «Η “Καπιταλιστική Κίνα” σε Αναβρασμό∙ θα Έχει μια Επιτυχή Ήπια Προσγείωση κατά την Οδό της Μετατροπής της σε μια Κανονική “Ιμπεριαλιστική Δύναμη”;» Ο κύριος συλλογισμός αυτού του εντύπου είναι ο ακόλουθος: Η Τροτσκιστική ανάλυση της Σταλινικής γραφειοκρατίας είναι ξεπερασμένη και η περίοδος της «αντιγραφειοκρατικής πολιτικής επανάστασης τελείωσε». Ακολουθώντας τις συζητήσεις με τους συντρόφους τους στο Χόνγκ Κόνγκ, τους Πιονέρους, η ομάδα Κακεχάσι πείστηκε ότι κάτω από την εξουσία του Κομμουνιστικού Κόμματος, η Κινέζικη γραφειοκρατία επανέφερε τον καπιταλισμό κατά τη δεκαετία του ’90, μια διαδικασία που σύμφωνα με αυτούς, κράτησε λίγο. Οι εργάτες στην Κίνα αντιλήφθησαν τον κίνδυνο της καπιταλιστικής παλινόρθωσης στα μέσα του ’90. Αλλά μέχρι εκείνη την περίοδο, οι εργάτες είχαν χάσει τον έλεγχο της παραγωγής και γι’ αυτό ήταν ανίκανοι να προβάλουν οποιαδήποτε αντίσταση, δηλαδή ήταν πολύ αργά. Επιπλέον, η ομάδα Κακεχάσι παραθέτει τρεις βασικούς λογούς για την καπιταλιστική αντεπανάσταση: Κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του ’90, η γραφειοκρατία ξεκίνησε τη διαδικασία της «πρωτόγονης συσσώρευσης κεφαλαίου»· επετράπη οι καπιταλιστές να γίνουν μέλη του Κομμουνιστικού Κομμάτος· και το σύνταγμα τροποποιήθηκε ώστε να εγγυάται την προστασία της ατομικής ιδιοκτησίας. Σήμερα, σύμφωνα με την ομάδα Κακεχάσι, το Κινέζικο Κομμουνιστικό Κόμμα είναι ένα καπιταλιστικό λαϊκό πολιτικό κόμμα και αυτό που χρειάζεται τώρα στην Κίνα είναι μια σοσιαλιστική επανάσταση.

Αργότερα θα εξηγήσουμε γιατί η θέση της ομάδας Κακεχάσι δεν έχει τίποτα κοινό με το Μαρξισμό και στην πραγματικότητα είναι βαθύτατα σοσιαλδημοκρατική. Προς το παρόν, θα επισημάνουμε ότι δύο από τους λόγους που αναφέρουν για το ότι η Κίνα έγινε καπιταλιστική στον προηγούμενο αιώνα, στην πραγματικότητα συνέβησαν κατά τη διάρκεια αυτού του αιώνα. Ήταν το 2002 όταν το Κομμουνιστικό Κόμμα αναγνώρισε επίσημα ότι κάποια από τα μέλη του υπήρξαν καπιταλιστές για πολλά χρόνια. Και τον προηγούμενο χρόνο, στο συνέδριο του κόμματος τον Μάρτιο του 2004, το σύνταγμα τροποποιήθηκε ώστε να αναγνωρίζει την ατομική ιδιοκτησία.

Δεν είναι ούτε το ένα ούτε το άλλο ψήφισμα που περνάει η γραφειοκρατία – παρότι είναι επικίνδυνες εξελίξεις – που καθορίζει προς τα που οδηγείται η Κίνα, αλλά η κοινωνική σύγκρουση. Το να βγάλει κάποιος συμπέρασμα για τον ταξικό χαρακτήρα του Κινέζικου παραμορφωμένου εργατικού κράτους αποκλειστικά από τις πράξεις της γραφειοκρατίας, υποβιβάζει την εργατική τάξη σε ένα απλώς παθητικό αντικείμενο είτε της γραφειοκρατίας είτε του ιμπεριαλισμού. Αυτό που έκανε η ομάδα Κακεχάσι ήταν να διαγράψει το Κινέζικο προλεταριάτο ως υποψήφιο στη μάχη ενάντια στην καπιταλιστική αντεπανάσταση.

Αλλά η ομάδα Κακεχάσι και οι Πιονέροι όντως πίστεψαν ότι ήταν η Σταλινική Κινέζικη γραφειοκρατία που θα έφερνε το σοσιαλισμό στην Κίνα. Κάτω από τον υπότιτλο, «Εγκατάλειψη της Μάχης προς το Σοσιαλισμό», ένας εκπρόσωπος των Πιονέρων έγραψε, «Το 1979, εφόσον ο Ντενγκ ήρθε στην εξουσία,το στάδιο της “σχεδιασμένης οικονομίας” μετατράπηκε σε “σοσιαλιστική οικονομία της αγοράς” (διάβασε: άλλαξε σε “καπιταλισμό”). Η σοσιαλιστική προοπτική εγκαταλείφθηκε πλήρως» (Κακεχάσι, 21 Μαρτίου). Αλλά η γραφειοκρατία, από τον Μάο μέχρι και τον Χου Τσιντάο (HuJintao), ποτέ δεν είχε και δεν έχει ούτε και τώρα «σοσιαλιστική προοπτική». Μέχρι το 1946 ο Μάο ακόμα αναζητούσε μια κυβέρνηση συνασπισμού με το αστικό-εθνικιστικό καθεστώς ΚΜΤ (Κουομιντάνγκ) του Τσιάνγκ Κάι-σεκ. Μετά την επανάσταση, ο Μάο επεδίωξε να μετατρέψει την εξαθλιωμένη Κίνα σε μια παγκόσμια «σοσιαλιστική» δύναμη μέσω οικονομικής αυτάρκειας, μέσα στο πλαίσιο μιας γραφειοκρατικά συγκεντρωτικής οικονομίας, βασισμένης στο αντι-Μαρξιστικό δόγμα «σοσιαλισμός σε μία μόνο χώρα». Σε αυτή την εθνικιστική προοπτική εμπεριέχονταν οι σπόροι της γραφειοκρατικής εφαρμογής των «μεταρρυθμίσεων της αγοράς» υπό τον Ντένγκ, που ονομάστηκαν «σοσιαλισμός με Κινέζικα χαρακτηριστικά». Ήταν υπό τον Μάο, που η Κίνα ολοκλήρωσε τη συμμαχία με τον ιμπεριαλισμό των ΗΠΑ κατά τη διάρκεια του πολέμου στο Βιετνάμ και πρόδωσε τους επαναστατικούς αγώνες από την Ινδονησία μέχρι την Αφρική. Συνέβαλε στη νίκη της καπιταλιστικής αντεπανάστασης στη Σοβιετική Ένωση ενισχύοντας για παράδειγμα, τους υποστηριζόμενους από τη CIA Αφγανούς μουτζαχεντίν ενάντια στο Σοβιετικό Κόκκινο Στρατό. Η γραφειοκρατία συνεχίζει να διατηρεί κρατική ιδιοκτησία, όχι εξαιτίας μιας υποκειμενικής ταύτισης με τον σοσιαλισμό αλλά όπως έγραψε ο Τρότσκι, «μόνο στο βαθμό που αυτή φοβάται το προλεταριάτο».

Πως είναι μια σταδιακή δεκαετής αστική αντεπανάσταση πιθανή; Οι αληθινοί Τροτσκιστές δεν θα είχαν αφήσει να συμβεί αυτή η ιστορική ήττα χωρίς να παλέψουν εναντίον της – ή ακόμη να την αντιληφθούν χρόνια μετά. Ο Τρότσκι δεν έζησε ώστε να δει την παλινόρθωση του καπιταλισμού στη Σοβιετική Ένωση και η πρόγνωσή του για το πως αυτό θα συνέβαινε – μέσα από εμφύλιο πόλεμο – δεν επαληθεύτηκε. Αλλά τα μέλη της ομάδας Κακεχάσι έζησαν κατά τη διάρκεια της αντεπαναστατικής καταστροφής της Σοβιετικής Ένωσης και της Ανατολικής Ευρώπης και γνωρίζουν ότι δεν υπήρξε τίποτα βαθμιαίο σε αυτό.

Η πρωτοφανής οικονομική και κοινωνική κατάρρευση που έλαβε χώρα στην πρώην Σοβιετική ΄Ενωση και την Ανατολική Ευρώπη είναι το πραγματικό μέτρο του πως ακριβώς ιστορικά προοδευτική ήταν πραγματικά η σχεδιασμένη κολλεκτιβοποιημένη οικονομία, παρά τις γραφειοκρατικές παραμορφώσεις. Η πρόβλεψη του Τρότσκι για το πως θα έμοιαζε η καπιταλιστική παλινόρθωση ήταν σωστή. Οι νόμοι του καπιταλισμού είχαν ως αποτέλεσμα την ολοκληρωτική οικονομική κατάρρευση και ολοσχερή εθνικιστική αδελφοκτονία. Η διάρκεια της ζωής μειώθηκε δραματικά, με το μέσο όρο του μέσου άρρενα Ρώσου να πέφτει στα 57,5 χρόνια. Στην πραγματικότητα, ο αριθμός των θανάτων ξεπέρασε τον αριθμό των γεννήσεων κατά τη διάρκεια των έξι πρώτων ετών που ακολούθησαν μετά την αντεπανάσταση στη Σοβιετική Ένωση. Ο υποσιτισμός έγινε κανόνας ανάμεσα στα παιδιά του σχολείου. Οι υποδομές της παραγωγής, η τεχνολογία, η επιστήμη, οι μεταφορές, οι υπηρεσίες θέρμανσης και αποχέτευσης αποδιοργανώθηκαν. Το ακαθάριστο οικιακό προϊόν έπεσε πάνω από 80 τοις εκατό από το 1991 μέχρι και το 1997.

Αυτό είναι το πως μοιάζει μια καπιταλιστική αντεπανάσταση. Η πρώην Σοβιετική Ένωση ήταν μια παγκόσμια βιομηχανική και στρατιωτική δύναμη. Και επειδή η Κίνα είναι τόσο πιο πίσω οικονομικά από εκεί που ήταν η Σοβιετική Ένωση, η καπιταλιστική παλινόρθωση στην Κίνα θα ήταν πολύ χειρότερη. Θα οδηγούσε τον πληθυσμό σε εκτεταμένη πτώχευση και θα έφερνε όχι μόνο οικονομική κατάρρευση, αλλά και τον κίνδυνο διάσπασης της χώρας και αιματηρό πολιτικό χάος. Επιπλέον, επειδή η οικονομία της Κίνας είναι κατά κάποιον τρόπο συνδεδεμένη με την παγκόσμια οικονομία, οι εργάτες όλου του κόσμου θα επηρεάζονταν αρνητικά. Η παρούσα συμμαχία Ιαπωνίας-ΗΠΑ ενάντια στην Κίνα θα έσπαγε, καθώς κάθε πεινασμένο ιμπεριαλιστικό κτήνος θα ανταγωνιζόταν για τα λάφυρα.

Ο Καπιταλισμός Φρενάρει την Περαιτέρω Ανάπτυξη, δεν την Επιταχύνει

Το Μαρξιστικό επαναστατικό πρόγραμμα δεν βασίζεται στην ηθική αποστροφή ενάντια στον πόλεμο, στην κοινωνική καταπίεση, στην ταξική εκμετάλλευση και στην ανισότητα. Βασίζεται στο αντικειμενικό γεγονός ότι ο καπιταλισμός σταματά την ανάπτυξη των παραγωγικών δυνάμεων και πρέπει να αντικατασταθεί από ένα ανώτερο οικονομικό σύστημα, το οποίο θα εξαλείψει τη βάση όλων των δεινών που είναι έμφυτα σε μια καπιταλιστική κοινωνία.

Η ομάδα Κακεχάσι εντοπίζει την αντεπανάσταση στην Κίνα κατά τη διάρκεια της ίδιας περιόδου που η Κίνα βιώνει τον υψηλότερο ρυθμό ανάπτυξης και συνταράσσεται από εργατικούς αγώνες και αναταραχές αγροτών. Τα τελευταία πέντε χρόνια, από βορειοανατολικά μέχρι τις ακτές και μέσα στην καρδιά της χώρας, εργάτες διαμαρτύρονται για την υπεράσπιση της κολλεκτιβοποιημένης ιδιοκτησίας, την οποία θεωρούν δική τους. Μόνο εκείνοι που είναι εντελώς τυφλωμένοι από την ίδια τους την ηττοπάθεια θα το είχαν παραβλέψει αυτό. Κατά τις τελευταίες δύο δεκαετίες, η οικονομία της Κίνας αναπτύσσεται περίπου 7 έως 9 τοις εκατό το χρόνο, άφθαστη ακόμη και από τις κύριες ιμπεριαλιστικές δυνάμεις. Ανάμεσα στο 1998 και το 2001, οι δαπάνες της κυβέρνησης στη Κίνα αυξήθηκαν από 12 σε 20 τοις εκατό του ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος. Το μεγαλύτερο και γρηγορότερα αυξανόμενο τμήμα των δαπανών της κυβέρνησης είναι επένδυση σε υποδομές, το οποίο αυξήθηκε στο 81 τοις εκατό μέσα σε αυτά τα τρία χρόνια. Επιπλέον, αυτό γίνεται σε μια περίοδο όπου ολόκληρος ο καπιταλιστικός κόσμος επιδιώκει την οικονομική λιτότητα. Η Κίνα επέπλευσε επιτυχώς μέσα από την οικονομική/δημοσιονομική κρίση της Ανατολικής Ασίας το 1997–98 και στη συνέχεια μέσα από μια γενικευμένη παγκόσμια καπιταλιστική ύφεση. Αν η Κίνα είναι καπιταλιστική και η οικονομία της αυξάνεται χωρίς κυκλικές διακυμάνσεις (οι οποίες είναι έμφυτες στον καπιταλισμό), αυτό θα αναιρούσε τη βασική Λενινιστική αντίληψη ότι ζούμε σε μια εποχή καπιταλιστικής αντίδρασης και παρακμής. Εάν υπάρχει σήμερα ένα καπιταλιστικό σύστημα το οποίο εξασφαλίζει τη ραγδαία και σταθερή ανάπτυξη των παραγωγικών δυνάμεων, αυτό θέτει υπό αμφισβήτηση την αναγκαιότητα και τον προοδευτικό χαρακτήρα της προλεταριακής επανάστασης στις καπιταλιστικές χώρες και την εξουσία της εργατικής τάξης.

Στην Κίνα σήμερα, είναι τα κολλεκτιβοποιημένα στοιχεία στον πυρήνα της οικονομίας αυτά που συνεχίζουν να κυριαρχούν, αν και όχι με ένα σταθερό και συνεχή τρόπο. Το 2003, οι επιχειρήσεις που ανήκουν στο κράτος και οι επιχειρήσεις που ανήκουν μερικώς στο κράτος (μετοχικές εταιρείες) απασχολούσαν τους μισούς από τους 750 εκατομμύρια Κινέζους εργάτες και αντιπροσώπευαν το 57 τοις εκατό της ακαθάριστης αξίας της Κινέζικης βιομηχανικής παραγωγής (McKinsey Quarterly, 2004). Αλλά αυτός ο απλός στατιστικός υπολογισμός επισκιάζει τη στρατηγική σημασία της κρατικά ιδιόκτητης βιομηχανίας.

Ο ιδιωτικός (συμπεριλαμβάνοντας και τον ιδιόκτητο από ξένους) τομέας αποτελείται κατά το μεγαλύτερο μέρος από εργοστάσια που παράγουν ελαφριά προϊόντα με εντατικές μεθόδους εργασίας. Η βαριά βιομηχανία, ο τομέας υψηλής τεχνολογίας και η παραγωγή σύγχρονων οπλικών συστημάτων είναι κατεξοχήν συγκεντρωμένα σε επιχειρήσεις που ανήκουν στο κράτος. Είναι αυτές οι επιχειρήσεις που επέτρεψαν στην Κίνα να στείλει άνθρωπο στο διάστημα. Πολύ πιο σημαντικό, είναι ότι οι βιομηχανίες που ανήκουν στο κράτος είναι αυτές που επέτρεψαν στην Κίνα να κατασκευάσει οπλοστάσιο πυρηνικών όπλων και μακρού βεληνεκούς πυραύλους ώστε να αποτρέψει την ιμπεριαλιστική απειλή ενός πρώτου πυρηνικού χτυπήματος.

Όλες οι κύριες τράπεζες στην Κίνα ανήκουν στο κράτος. Σχεδόν στο σύνολό τους οι αποταμιεύσεις του κάθε οικοκυριού – υπολογισμένες στο 1 τρισεκατομμύριο δολάρια – είναι κατατεθειμένες στις τέσσερις κύριες εμπορικές τράπεζες που ανήκουν στο κράτος. Ο κυβερνητικός έλεγχος του οικονομικού συστήματος έχει υπάρξει το κλειδί στο να διατηρεί και να επεκτείνει την παραγωγή στην βιομηχανία που ανήκει στο κράτος και στην συνολική επέκταση του δημόσιου τομέα. Ο συνεχής κρατικός έλεγχος του οικονομικού συστήματος έχει επιτρέψει στο καθεστώς του Πεκίνου, έως τώρα, να ελέγχει αποτελεσματικά (αν και όχι εξ’ολοκλήρου) τη ροή του χρηματικού κεφαλαίου εντός και εκτός της ηπειρωτικής Κίνας. Το νόμισμα της Κίνας δεν εξαργυρώνεται ελεύθερα· δεν κινείται (νόμιμα) σε διεθνείς νομισματικές αγορές. Η περιορισμένη μετατροπή του γουάν (yuan) κράτησε την Κίνα απομονωμένη από τις ασταθείς κινήσεις του βραχυπρόθεσμου κεφαλαίου το οποίο περιοδικά προκαλεί καταστροφές στις οικονομίες των νεοαποικιακών χωρών του Τρίτου Κόσμου, από τη Λατινική Αμερική μέχρι και την Ανατολική Ασία. Επιπλέον, το καθεστώς του Πεκίνου έχει διατηρήσει μια αυξανόμενη υποτίμηση του γουάν (με όρους «ελεύθερης αγοράς»), προς μεγάλη δυσαρέσκεια των Αμερικανών, Ιαπώνων και Ευρωπαίων καπιταλιστών. Είναι ακριβώς αυτά τα κεντρικά κολλεκτιβίστικα στοιχεία της οικονομίας της Κίνας τα οποία θέλουν οι παγκόσμιες ιμπεριαλιστικές δυνάμεις να καταστρέψουν και να απογυμνώσουν. Ο απώτερος στόχος τους είναι να περιορίσουν την Κίνα σε ένα μεγάλο κάτεργο υπό νεοαποικιακή υποδούλωση.

Το κύριο διαθέσιμο όπλο σε ένα εθνικά απομονωμένο και σχετικά οικονομικά καθυστερημένο εργατικό κράτος ενάντια στην παρέμβαση φτηνότερων προϊόντων είναι το κρατικό μονοπώλιο στο ξένο εμπόριο, δηλαδή ο αυστηρός έλεγχος των εισαγωγών και των εξαγωγών από την κυβέρνηση. Η εγκατάλειψη από την γραφειοκρατία του Πεκίνου του αυστηρού κρατικού μονοπωλίου στο ξένο εμπόριο εξυπηρετεί στο να διευκολύνει τα σχέδια του ιμπεριαλισμού. Παρά την ταχεία ανάπτυξη τα τελευταία χρόνια, η Κινέζικη οικονομία είναι καθυστερημένη σε σχέση ακόμα και με τις μικρότερες καπιταλιστικές-ιμπεριαλιστικές δυνάμεις. Ενώ οι εξαγωγές της Κίνας συνεχίζουν να αυξάνονται σε επίπεδα ρεκόρ, αυτές αποτελούνται κατά μεγάλο μέρος από χαμηλόμισθη, μικρής αξίας ελαφριά παραγωγή και καταναλωτικά αγαθά όπως ρούχα, παιχνίδια και οικιακές συσκευές. Η αύξηση της ακαθάριστης βιομηχανικής παραγωγής της Κίνας ανάμεσα στο 1993 και το 2002 – από 480 δισεκατομμύρια σε 1.300 δισεκατομμύρια δολάρια – είναι σχεδόν εξολοκλήρου ισοδύναμη με την αύξηση των ακαθάριστων αγορών της σε βιομηχανικά προϊόντα, δηλαδή μηχανήματα και εξοπλισμό κεφαλαίου. Η ύστατη απάντηση στην οικονομική καθυστέρηση της Κίνας και ο μοναδικός δρόμος προς μια σοσιαλιστική, δηλαδή αταξική και ισότιμη κοινωνία, βρίσκεται στην παγκόσμια σοσιαλιστική επανάσταση και στην ενσωμάτωση της Κίνας σε μια σχεδιασμένη οικονομία διεθνώς.

«Πρωτόγονη Συσσώρευση Κεφαλαίου»

Σύμφωνα με την ομάδα Κακεχάσι, κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του 1990 οι γραφειοκράτες που είχαν γίνει προϊστάμενοι των ιδιωτικοποιημένων επιχειρήσεων τσέπωναν τα κέρδη, γίνονταν πλούσιοι αγοράζοντας και πουλώντας μετοχές και επίσης αγόραζαν και πουλούσαν τα δικαιώματα χρήσης της αγροτικής γης και απέλυαν εργάτες. Σε μια προσπάθειανα δώσουν μια Μαρξιστική επικάλυψη στις πολιτικές τους ορέξεις, η ομάδα Κακεχάσι περιγράφει αυτή την διαδικασία ως «πρωτόγονη συσσώρευση κεφαλαίου».

Σε πολύ μικρότερη κλίμακα, η κατάσταση που περιγράφει η ομάδα Κακεχάσι είναι παρόμοια με αυτή της γραφειοκρατίας αρκετών εργατικών σωματείων στην Ιαπωνία. Δείτε για παράδειγμα το Τζιχίρο (Jichiro) (ένωση δημοσίων υπαλλήλων). Αυτοί οι παραπλανητές ηγέτες αυτού του – ενός εκατομμυρίου ισχυρού – εργατικού σωματείου καταχρώνται τις συνδρομές που καταβάλλουν τα μέλη κάθε μήνα και πλουτίζουν οι ίδιοι. Έχουν στήσει «θυγατρικές» του σωματείου, του οποίου τα κέρδη δεν πάνε πίσω στο σωματείο να χρησιμοποιηθούν για να βελτιώσουν τις συνθήκες των μελών ή να προετοιμάσουν για μελλοντικές ταξικές μάχες εναντίον της κυβέρνησης. Μερικά από τα κέρδη πάνε μέσα στις τσέπες της γραφειοκρατίας του σωματείου. Επιπρόσθετα, είναι η γραφειοκρατία αυτή που επιβλέπει την διαχείριση των θυγατρικών, ελέγχει την παραγωγή και απολύει εργάτες. Μήπως τώρα η ομάδα Κακεχάσι θα υποστηρίξει ότι το Τζιχίρο είναι ένας καπιταλιστικός οργανισμός και όχι ένα αληθινό σωματείο∙ ότι αυτό το σωματείο, του οποίου η ηγεσία είναι τελείως φιλοκαπιταλιστική, δεν θα έπρεπε να το υπερασπίζεται ενάντια στην κυβέρνηση;

Αυτό που κάνουν οι γραφειοκράτες στην Κίνα είναι όντως έγκλημα από τη σκοπιά των εργατών, αλλά δεν είναι αυτό που εννοούσε ο Μαρξ λέγοντας «πρωτόγονη συσσώρευση κεφαλαίου». Ο Μαρξ χρησιμοποίησε τον όρο αυτό, πρωτόγονη συσσώρευση κεφαλαίου, για να αναφερθεί στην αρχική φάση της καπιταλιστικής ανάπτυξης στη Δυτική Ευρώπη, όταν το μαζικό οικονομικό πλεόνασμα που σφετερίστηκε η αστική τάξη δεν προερχόταν ακόμα από τη μισθωτή εργασία αλλά κυρίως από την αγροτιά και την εργασία των σκλάβων στις αποικίες. Αυτός ο πλούτος τότε μετατράπηκε σε κεφάλαιο και χρησιμοποιήθηκε για την αρχική χρηματοδότηση της Ευρωπαϊκής βιομηχανοποίησης (Βλέπε Κεφάλαιο και Θεωρίες για την Υπεραξία). Για να πάρουμε μια ιδέα για το τι εννοούσε ο Μαρξ με την πρωτόγονη συσσώρευση κεφαλαίου, σκεφτείτε το Φόρο Γης που ψηφίστηκε το 1873, κατά την πρώιμη περίοδο των Μεϊζί (Meiji). Την εποχή εκείνη, οι ηγέτες Μεϊζί διατηρούσαν ένα εξαιρετικά υψηλό επίπεδο εκμετάλλευσης της αγροτιάς και διοχέτευσαν το οικονομικό πλεόνασμα που προέκυψε στο ταχύτατο χτίσιμο ενός βιομηχανικού-στρατιωτικού συστήματος.

Δεδομένο ότι το οικονομικό πλεόνασμα που σφετερίστηκαν οι Κινέζοι γραφειοκράτες – που έγιναν – επιχειρηματίες χρησιμοποιείται για προσωπική τους κατανάλωση ή κερδοσκοπία, για παράδειγμα η ακίνητη περιουσία, αυτό είναι η αντίθεση της συσσώρευσης του κεφαλαίου. Μάλλον, είναι η σπατάλη του υπάρχων παραγωγικού πλούτου της κοινωνίας, μια φόρμα κοινωνικού παρασιτισμού. Στην Κίνα, τις τελευταίες δύο δεκαετίες ένα μεγάλο τμήμα της βιομηχανίας που ανήκει στο κράτος – είτε μετριέται με τον αριθμό των επιχειρήσεων, το εργατικό δυναμικό, είτε με το μέγεθος της παραγωγής – έχει ιδιωτικοποιηθεί. Οι περισσότερες μικρές επιχειρήσεις απλά ξεπουλήθηκαν σε ιδιώτες, τυπικά στους μάνατζερ που τις λειτουργούσαν. Οι μεγαλύτερες επιχειρήσεις όμως «ιδιωτικοποιήθηκαν» μέσα από μία μετοχική κομπίνα. Όταν, πριν από μια δεκαετία περίπου, η Κίνα άνοιξε το πρώτο της χρηματιστήριο, αρκετά από τα αστικά ΜΜΕ το χαιρέτισαν ως απόδειξη ότι η «κομμουνιστική» Κίνα έκανε ένα αποφασιστικό βήμα στο δρόμο προς τον καπιταλισμό. Αλλά τι πραγματικά συνέβη;

Από τις 1.253 εταιρείες εγγεγραμμένες στα δύο κύρια χρηματιστήρια της Κίνας, σε ορισμένες περιπτώσεις η κυβέρνηση κατέχει την πλειοψηφία των μετοχών, σε άλλες μια σημαντική μειοψηφία. Αλλά ακόμα και σε αυτή την περίπτωση, παραμένουν αποτελεσματικά ελεγχόμενες από το κράτος επειδή το ΚΚΚ έχει διατηρήσει το μονοπώλιο της πολιτικής εξουσίας. Σύμφωνα με τους Financial Times, της 28ης Μαρτίου, «Μόνο το ένα τρίτο των μετοχών που έχουν εκδοθεί στις εγγεγραμμένες εταιρείες κινούνται ελεύθερα για ανταλλαγές στο χρηματιστήριο. Οι υπόλοιπες κυρίως ανήκουν απευθείας στο κράτος ή στις επιχειρήσεις του... Η άδεια για τις αρχικές δημόσιες προσφορές δίνεται πρώτα και κατά κύριο λόγο στις κρατικές εταιρείες, αφήνοντας τις ιδιωτικές επιχειρήσεις χωρίς έναν εύκολο δρόμο χρηματοδότησης». Δεν υπάρχει εργατική δημοκρατία στην Κίνα – αλλά ούτε υπάρχει δημοκρατία για τους κατόχους. Οι μέτοχοι στις επιχειρήσεις της Κίνας δεν έχουν δικαιώματα ιδιοκτησίας με την καπιταλιστική έννοια. Έχουν το δικαίωμα του εισοδήματος από την χρηματοοικονομική περιουσία τους και μπορούν να πουλήσουν τις μετοχές τους. Αλλά δεν μπορούν να καθορίσουν, ούτε να επηρεάσουν, τη διαχείριση και την εταιρική πολιτική. Αυτά καθορίζονται από διάφορες και συχνά αντικρουόμενες πολιτικές και οικονομικές πιέσεις.

Kαπιταλιστές σε ένα Κομμουνιστικό Κόμμα

Από τότε που το καθεστώς του Ντένγκ εισήγαγε οικονομικές «μεταρρυθμίσεις» προσανατολισμένες στην αγορά στις αρχές του ’80, η άποψη των αστών και μερικών αριστερών υποστηρίζει ότι το ίδιο το ΚΚΚ σταδιακά παλινορθώνει τον καπιταλισμό στην Κίνα, μονολότι κρατάει με σφιχτό γράπωμα την πολιτική εξουσία. Αυτή η άποψη ήταν ευρέως και ηχηρά διασαλπισμένη το 2002, όταν το 16ο Κογκρέσο του ΚΚΚ αναγνώρισε ως κομματικά μέλη τους καπιταλιστές επιχειρηματίες. Στην πραγματικότητα, το Κογκρέσο αυτό δεν εισήγαγε σημαντική αλλαγή ούτε στην κοινωνική σύνθεση του ΚΚΚ, το οποίο έχει 66 εκατομμύρια μέλη, ούτε στην ιδεολογία λειτουργίας. Σύμφωνα με μια επίσημη δημοσκόπηση, από τους 2.000.000 ιδιοκτήτες ιδιωτικών επιχειρήσεων στην Κίνα, οι 600.000 είναι μέλη του κόμματος και έχουν υπάρξει για καιρό. Η μεγαλύτερη πλειοψηφία από αυτούς ήταν από καιρό διευθυντικά στελέχη του ΚΚΚ που ανέλαβαν την διοίκηση των μικρών επιχειρήσεων που ανήκαν στο κράτος, όταν αυτές ιδιωτικοποιήθηκαν τα τελευταία χρόνια.

Η ομάδα Κακεχάσι ισχυρίζεται ότι, «Το ΚΚΚ επίσημα έγινε ένα λαϊκό καπιταλιστικό πολιτικό κόμμα και κάτω από την μονοκομματική κυριαρχία του Κομμουνιστικού Κόμματος, το Κινέζικο κράτος έγινε επίσημα ένα αστικό κράτος». Πολλοί μέσα στην γραφειοκρατία ίσως φιλοδοξούν για μια θέση στην άρχουσα τάξη της καπιταλιστικής Κίνας για τον εαυτό τους και για τα παιδιά τους. Αλλά αυτό θα απαιτούσε μια κοινωνική αντεπανάσταση που θα καταστρέψει το εργατικό κράτος και θα δημιουργήσει ένα καινούριο αστικό κράτος. Στην Ανατολική Ευρώπη και στη Σοβιετική Ένωση, η γραφειοκρατία ως κάστα δεν μετέτρεψε τον εαυτό της σε καπιταλιστική τάξη. Συντρίφθηκε, όπως και τα πολιτικά της όργανα, τα ηγετικά Κομμουνιστικά κόμματα. Διάφορα στοιχεία της γραφειοκρατίας αναδιατάχτηκαν σε εχθρικές πολιτικές φράξιες και σε πολλές περιπτώσεις ενώθηκαν με τους πρώην αντικομμουνιστές «διαφωνούντες» τους οποίους είχαν προηγούμενα καταπιέσει. Οι νέες καπιταλιστικές τάξεις στην Ανατολική Ευρώπη και στην πρώην Σοβιετική Ένωση προέρχονται, με διαφορετικό βάρος σε διάφορες χώρες, από στοιχεία της γραφειοκρατίας και επίσης της διανόησης, πολλοί από τους οποίους δεν ήταν καθόλου προνομιούχοι, τουλάχιστον όχι οικονομικά. Μια καπιταλιστική αντεπανάσταση στην Κίνα θα συνοδευόταν με την κατάρρευση του Σταλινικού βοναπαρτισμού και την πολιτική διάσπαση του ηγετικού Κομμουνιστικού Κόμματος. Ο υψηλός ρυθμός οικονομικής ανάπτυξης της Κίνας τα τελευταία χρόνια έχει δημιουργήσει μια συγκεκριμένη θριαμβευτική διάθεση ανάμεσα στην ηγεσία του ΚΚΚ και των στελεχών του και στους συνδεόμενους διανοούμενους. Κάποιος σίγουρα θα συναντούσε μια πολύ διαφορετική διάθεση ανάμεσα στους εκατομμύρια απολυμένους εργάτες από τις επιχειρήσεις που ανήκουν στο κράτος, εξαθλιωμένους εσωτερικούς μετανάστες από την επαρχία και φτωχούς αγρότες που μετά βίας επιβιώνουν δουλεύοντας μικρά κομμάτια γης με υποτυπώδη εργαλεία. Ο Χου (Hu) και οι συνεργοί του οδηγούνται από ψευδαισθήσεις μεγαλείου ξεπερνώντας τις πιο τρελές φαντασιώσεις του Προέδρου Μάο.

Οι τωρινοί ηγέτες του ΚΚΚ πιστεύουν ότι μπορούν να εκσυγχρονίσουν την Κίνα, μετατρέποντάς την σε μια μεγάλη παγκόσμια δύναμη – πραγματικά, την παγκόσμια υπερδύναμη του 21ου αιώνα – διαμέσου της αυξανόμενης ενοποίησης μέσα στην παγκόσμια καπιταλιστική οικονομία. Πραγματικά πιστεύουν ότι μπορούν να ελέγξουν και να χειραγωγήσουν τη Citibank, την τράπεζα του Tokyo-Mitsubishi και την DeutscheBank, για να βοηθήσουν στην οικοδόμηση της Κίνας ώστε σε μία ή δύο γενιές να ξεπεράσει τις Ηνωμένες Πολιτείες, την Ιαπωνία και τη Γερμανία. Πιστεύοντας ότι μετατρέπουν την Κίνα σε μια παγκόσμια υπερδύναμη, στην πραγματικότητα ανοίγουν το δρόμο για την επιστροφή της Κίνας στην προεπαναστατική εποχή της ανεμπόδιστης ιμπεριαλιστικής υποδούλωσης.

Οι Συνταγματικές Τροποποιήσεις δεν Μπορούν να Αλλάξουν την Ταξική Φύση ενός Κράτους

Κατά τη διάρκεια του Εθνικού Λαϊκού Κογκρέσου που πραγματοποιήθηκε το 2004, οι γραφειοκράτες τροποποίησαν το Κινέζικο σύνταγμα, όπου διαβάζουμε: «Η νομίμως αποκτηθείσα ατομική ιδιοκτησία των πολιτών δεν θα παραβιάζεται». Σε μια προσπάθεια να κατευνάσει τον κόσμο, η Κινέζικη κυβέρνηση ανακοίνωσε ότι η τροποποίηση θα βοηθούσε να αποτρέψει επιτελείς του κράτους από το να επιτάξουν ατομικές ιδιοκτησίες ή περιουσίες. Αυτή η τροποποίηση είναι ασφαλώς μια επικίνδυνη εξέλιξη, την οποία ένα τμήμα των εργατών στην Κίνα αντιλαμβάνεται. Είχε αρχικά προταθεί δύο χρόνια νωρίτερα στο 16ο Κογκρέσο και προκάλεσε ένα είδος λαϊκής αντίδρασης. Αυτή η τροποποίηση είναι ένας λόγος που η ομάδα Κακεχάσι αποφάσισε ότι ο καπιταλισμός στην Κίνα έχει παλινορθωθεί. Σε μια παραπλανητική προσπάθεια να δώσουν στον εαυτό τους μια ορθόδοξη Τροτσκιστική κάλυψη, η ομάδα Κακεχάσι μέχρι που παραθέτει την Προδομένη Επανάσταση του Τρότσκι. Αυτό ήταν παραπλανητικό επειδή το κεφάλαιο στην Προδομένη Επανάσταση που ακολουθεί αμέσως μετά την παράθεση που χρησιμοποιούν ασχολείται με το Σοβιετικό σύνταγμα του 1936, το οποίο ενσωμάτωσε τα κληρονομικά δικαιώματα και την «εγγύηση της ατομικής περιουσίας». Ο Τρότσκι αντιλήφθηκε ότι αυτή η νέα ρήτρα στο σύνταγμα θα χρησιμοποιούνταν για να ωφελήσει τους γραφειοκράτες και όχι τις Σοβιετικές εργατικές μάζες:

«...μια προστασία με νόμο της καλύβας, της αγελάδας και των επίπλων του σπιτιού του χωρικού, του εργάτη ή του υπάλληλου, νομιμοποιεί επίσης το σπίτι του γραφειοκράτη στην πόλη, το εξοχικό του σπίτι, το αυτοκίνητό του και όλα τα άλλα “αντικείμενα προσωπικής κατανάλωσης και άνεσης”, που έχει οικειοποιηθεί πάνω στη βάση της “σοσιαλιστικής” αρχής... Το αυτοκίνητο του γραφειοκράτη σίγουρα θα προστατευτεί με το νέο θεμελιακό αυτό νόμο πολύ πιό αποτελεσματικά από το κάρο του αγρότη.»

Ο Τρότσκι προχώρησε προειδοποιώντας ότι, «Ενισχύοντας πολιτικά τον δεσποτισμό μιας “έξω από τάξεις” γραφειοκρατίας, το νέο σύνταγμα δημιουργεί τις πολιτικές βάσεις για την γέννηση μιας νέας κατέχουσας τάξης». Αλλά πρόσθεσε:

«Αν αυτές οι ακόμα εντελώς νέες σχέσεις σταθεροποιηθούν, γίνουν ο κανόνας και νομιμοποιηθούν, με την αντίσταση ή χωρίς την αντίσταση των εργατών, θα οδηγήσουν, μακροπρόθεσμα, σε μια πλήρη εξάλειψη των κοινωνικών κατακτήσεων της προλεταριακής επανάστασης. Αλλά το να μιλάει κανείς γι’ αυτό τώρα, είναι τουλάχιστον πρόωρο. Το προλεταριάτο δεν έχει ακόμα πει την τελευταία του λέξη». [δική μας η έμφαση]

Η νέα τροποποίηση είναι αντανάκλαση μιας ήδη υπάρχουσας πραγματικότητας. Η ατομική ιδιοκτησία υπάρχει στην Κίνα για χρόνια. Η κληρονομικότητα υπάρχει από το 1982. Με την τροποποίηση αυτή, η γραφειοκρατία προσπαθεί να εξασφαλίσει τα προνόμιά της μέσα από την νομική αναγνώριση της ατομικής ιδιοκτησίας και το δικαίωμα στην κληρονομιά. Μέχρι τα τέλη Νοεμβρίου 2003 υπήρχαν 2,97 εκατομμύρια ιδιωτικές εταιρείες με κεφάλαιο που υπερέβαινε τα 40,5 δισεκατομμύρια δολάρια (ιστοσελίδα Κινέζικης πρεσβείας). Ενώ αυτά ακούγονται πολλά λεφτά, μοιρασμένα είναι 13.636 δολάρια ανά εταιρεία. Οι περισσότεροι εργάτες στην Ιαπωνία διαθέτουν πολλαπλάσια αυτό το ποσό στις αποταμιευμένες καταθέσεις των συντάξεών τους.

Στην Κίνα η ατομική ιδιοκτησία είναι ασταθής όπως και η ίδια η γραφειοκρατία. Η ατομική ιδιοκτησία και οι καπιταλιστές υπάρχουν στην Κίνα σήμερα στο βαθμό που η γραφειοκρατία, ενεργώντας κάτω από τις πιέσεις του ιμπεριαλισμού από τη μια και του προλεταριάτου από την άλλη, τους το επιτρέπει. Το αν θα είναι ή όχι η ατομική ιδιοκτησία «απαραβίαστη» δεν θα αποφασιστεί από το σύνταγμα, αλλά από κοινωνικό αγώνα. Είναι πιθανόν ότι η «απαραβίαστη» ατομική ιδιοκτησία θα μπορούσε να παραβιαστεί από τη γραφειοκρατία κάτω από την επίδραση προλεταριακού αγώνα ή/και ανοιχτών αντεπαναστατικών απειλών από τους ιμπεριαλιστές και την αστική τάξη ή πιο ουσιαστικά, από μια ανερχομένη εργατική τάξη που αγωνίζεται για πολιτική εξουσία.

Αυτοί που υποστηρίζουν ότι η Κίνα είναι καπιταλιστική πρέπει να απορρίψουν το ένα ή το άλλο βασικό στοιχείο του κλασικού Μαρξισμού, συνήθως τη θεωρία του κράτους. Αν ένα εργατικό κράτος, όσο παραμορφωμένο και να είναι, μπορεί να μετατραπεί σε καπιταλιστικό κράτος μέσω τροποποίησης του συντάγματος, πράγμα το οποίο ισχυρίζεται η ομάδα Κακεχάσι, τότε λογικά το αντίθετο θα ήταν επίσης αλήθεια. Δηλαδή, ένα καπιταλιστικό κράτος, όπως η Ιαπωνία, θα μπορούσε να μετατραπεί σε εργατικό κράτος κάνοντας αλλαγές στο Ιαπωνικό σύνταγμα. Αυτό θα σήμαινε ότι δεν υπάρχει ανάγκη για μια εργατική επανάσταση η οποία διαλύει το μηχανισμό του καπιταλιστικού κράτους – την αστυνομία, το δικαστικό σώμα, το στρατό – απαλλοτριώνει τους ζαϊμπάτσου και άλλους καπιταλιστές και ιδρύει όργανα εργατικής εξουσίας. Επομένως, δεν υπάρχει ανάγκη για ένα κόμμα παρόμοιο με εκείνο που ίδρυσαν ο Λένιν και ο Τρότσκι το οποίο μπορεί να καθοδηγήσει το προλεταριάτο. Αυτή είναι η ιστορική τοποθέτηση της σοσιαλδημοκρατίας, στην οποία η ομάδα Κακεχάσι μπορεί να είναι πλέον απόλυτα καλοδεχούμενη, τώρα που έχει αποδιώξει τις τελευταίες προσποιήσεις του Τροτσκισμού.

Η Μάχη για Αυθεντικό Τροτσκισμό

Τις τελευταίες τέσσερις δεκαετίες, η Διεθνής Κομμουνιστική Ένωση έχει ξεσκεπάσει τους τσαρλατάνους που υποκρίνονται τους Τροτσκιστές ενώ εγκαταλείπουν κάθε θέση αρχής για την οποία αγωνίστηκε ο Τρότσκι, πάνω απ’ όλα τον αγώνα για μια ανεξάρτητη Τροτσκιστική πρωτοπορία. Αυτοί που ζητωκραύγασαν τις δυνάμεις της αντικομμουνιστικής αντεπανάστασης μοιράζονται την ευθύνη του ξεπουλήματος των κατακτήσεων για τις οποίες η εργατική τάξη πολέμησε τόσο σκληρά. Έχουν δείξει ανοιχτά ποιοι είναι: όχι Τροτσκιστές, αλλά προδότες της Οκτωβριανής Επανάστασης.

H διεθνής οργάνωση της ομάδας Κακεχάσι, η Ενωμένη Γραμματεία (USec), υποστήριξε κάθε αντεπαναστατικό και εθνικιστικό κίνημα στην ΕΣΣΔ και στην Ανατολική Ευρώπη. Χαιρέτισαν το κληρικό-εθνικιστικό Πολωνικό Σολιντάρνος (Solidarność) ως ένα μοντέλο κινήματος της επαναστατικής εργατικής τάξης. Η Ενωμένη Γραμματεία αγκάλιασε τα φασιστικά παρακλάδια των Βαλτικών εθνικιστικών κινημάτων, τα οποία αναζήτησαν την καπιταλιστική παλινόρθωση στο πρόσχημα της «ανεξαρτησίας». Ένα πεδίο μάχης κλειδί της καπιταλιστικής αντεπανάστασης ήταν η μάχη για την Ανατολική Γερμανία (ΛΔΓ) το 1989–90. Αυτό που άμεσα προέκυψε ήταν: είτε προλεταριακή πολιτική επανάσταση συνδεδεμένη με σοσιαλιστική επανάσταση στη Δυτική Γερμανία, είτε καπιταλιστική επανένωση που θα οδηγούσε σε ένα ιμπεριαλιστικό Τέταρτο Ράιχ. Σε αυτή την κρίσιμη καμπή η Ενωμένη Γραμματεία ήταν πολιτικά παράλυτη. Ήταν ανίκανοι να συμφωνήσουν αν η καπιταλιστική επανένωση θα έπρεπε να χαιρετηθεί με σαμπάνια ή ασπιρίνη. Σε αντίθεση, εμείς αγωνιστήκαμε με οτιδήποτε διαθέταμε για προλεταριακή πολιτική επανάσταση στην ΛΔΓ προτού να ήταν αργά, ως τον μόνο τρόπο να υπερασπιστούμε τις αντικαπιταλιστικές κατακτήσεις του παγκόσμιου προλεταριάτου, από το Βερολίνο μέχρι το Πεκίνο. Χάσαμε, αλλά τα μαθήματα από εκείνο τον αγώνα θα είναι πολύτιμα για τους μελλοντικούς αγώνες του διεθνούς προλεταριάτου.

Το κεντρικό γεγονός της Ρώσικης αντεπανάστασης ήταν το «αντιπραξικόπημα» του Γιέλτσιν τον Αύγουστο του 1991 ενάντια στο άτοπο «πραξικόπημα της περεστρόϊκα» από την ξοφλημένη Σταλινική «Επιτροπή Έκτακτης Ανάγκης». Η σταθεροποίηση του Γιέλτσιν στην ιμπεριαλιστικά-υποστηριζόμενη αρπαγή της εξουσίας για «δημοκρατία», υπό την απουσία μαζικής αντίστασης στην αναδυόμενη καπιταλιστική αντεπανάσταση από μία εργατική τάξη περιθωριοποιημένη και αποθαρρημένη από τις δεκαετίες της Σταλινικής ηγεσίας, είχε σαν συνέπεια την καταστροφή του εκφυλισμένου Σοβιετικού εργατικού κράτους. Σε αυτό το ζήτημα, η Ενωμένη Γραμματεία ήταν ενωμένη: ήταν πρώτοι στα οδοφράγματα της αντεπανάστασης. Η Ιαπωνέζικη οργάνωση της Ενωμένης Γραμματείας μέχρι που έφτασε τόσο μακριά ώστε να υποστηρίξει την αντι-Κομμουνιστική κόκκινη εκκαθάριση κατευθυνόμενη ενάντια στο Σοβιετικό Κομμουνιστικό Κόμμα. «Το ΚΚΣΕ θα έπρεπε να διαλυθεί και πρέπει να διαλυθεί και αυτό είναι το σημείο εκκίνησης για αγώνες ώστε να εγκαθιδρυθεί στοιχειώδης πολιτική δημοκρατία» (Σεκάι Κακούμεϊ, 16 Σεπτεμβρίου 1991).

Η μοίρα της Λαϊκής Δημοκρατίας της Κίνας – προλεταριακή πολιτική επανάσταση ή καπιταλιστική αντεπανάσταση – είναι τεράστιας σημασίας για την εργατική τάξη σε όλο τον κόσμο. Οι Κινέζοι εργάτες και αγρότες έχουν διεξάγει πολλούς αγώνες τα τελευταία 10 χρόνια, αλλά είναι περιθωριοποιημένοι και χωρίς ηγεσία με την προοπτική της οποίας να αποτινάξει την πολιτική κυριαρχία των γραφειοκρατών και να εναποθέσει την εξουσία στα χέρια των εργατικών, στρατιωτικών και αγροτικών σοβιέτ. Επιπρόσθετα, συντονίζοντας και καθοδηγώντας τους αυθόρμητους και τοπικούς εργατικούς αγώνες, ένα διεθνές Τροτσκιστικό κόμμα θα ένωνε τον αγώνα ενάντια στη διεφθαρμένη γραφειοκρατία στην Κίνα με εκείνον της Βόρειας Κορέας και των Βιετναμέζων εργατών ενάντια στους δικούς τους Σταλινικούς ηγέτες. Ένα τέτοιο κόμμα θα δούλευε σε συνεννόηση με τους Ιάπωνες συντρόφους που αγωνίζονται για εργατική επανάσταση και μαζί με τους ταξικούς αγώνες των μαχόμενων Φιλιππινέζων και Νοτιοκορεατών εργατών ενάντια στους καπιταλιστές ηγέτες τους. Μόνο μέσα από μια σοσιαλιστική επανάσταση στην ιμπεριαλιστική Ιαπωνία θα μπει η βάση για την ανάπτυξη μιας σοσιαλιστικής Ασίας.