Ανατολική Γερμανία 1989-90

Η Πάλη Ενάντια στην Καπιταλιστική Αντεπανάσταση

Η αντεπαναστατική καταστροφή του παραμορφωμένου εργατικού κράτους της Ανατολικής Γερμανίας (Λαοκρατική Δημοκρατία της Γερμανίας-ΛΔΓ) το 1990 και του σοβιετικού εκφυλισμένου εργατικού κράτους το 1991-92 ήταν τρομερές ήττες για τους εργαζόμενους σε όλο τον κόσμο. Η καπιταλιστική αντεπανάσταση που σάρωσε την Ανατολική Ευρώπη και την ΕΣΣΔ ενδυνάμωσε τους Αμερικανούς και τους Ευρωπαίους ιμπεριαλιστές. Χωρίς πια να περιορίζονται από τη στρατιωτική ισχύ του σοβιετικού εργατικού κράτους, οι ιμπεριαλιστές έχουν διεξάγει αρπαχτικούς πολέμους στη μία χώρα μετά την άλλη. Εντωμεταξύ, οι ιμπεριαλιστές έχουν εντείνει την εκμετάλλευση των νεοαποικιακών μαζών και έχουν χειροτερεύσει τις συνθήκες διαβίωσης των εργαζομένων στις δικές τους χώρες. 

Η τωρινή σφαγή στις δουλειές, τους μισθούς, το σύστημα υγείας και στις συντάξεις που υλοποιείται από την αστική τάξη και την κυβέρνησή της τον ΣΥΡΙΖΑ κάτω από τις εντολές των ηγετών της ιμπεριαλιστικής Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ), έχει προετοιμαστεί από την αντεπαναστατική καταστροφή της ΛΔΓ και της ΕΣΣΔ. Η προσάρτηση της ΛΔΓ από τους ιμπεριαλιστές της Δυτικής Γερμανίας το 1990 ενδυνάμωσε και ενθάρρυνε τη γερμανική αστική τάξη για να παίξει ξανά τον κυρίαρχο ρόλο στην Ευρώπη. Η γερμανική αστική τάξη τώρα, επιβλέπει το ταμείο ιδιωτικοποιήσεων για το ξεπούλημα όλων των ελληνικών κρατικών περιουσιακών στοιχείων, όπως είχε κάνει με το Treuhand (ίδρυμα καταπιστευτικής διαχείρισης), το ταμείο ιδιωτικοποιήσεων που ρευστοποίησε την κολλεκτιβοποιημένη οικονομία της ΛΔΓ.

Ο αναζωπυρωμένος γερμανικός ιμπεριαλισμός έχει κερδίσει την οικονομική κυριαρχία στην Ευρώπη μέσω της ΕΕ και του ευρώ, με την οικονομική διείσδυση στην Ανατολική Ευρώπη, με το κόψιμο των μισθών και τη χειροτέρευση των συνθηκών των Γερμανών εργατών. Το Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα (SPD) έπαιξε κεντρικό ρόλο σ’ αυτό, προωθώντας την καπιταλιστική αντεπανάσταση στη ΛΔΓ και φορτώνοντας στις πλάτες των εργατών τη λιτότητα υπό την ηγεσία του Γκέρχαρντ Σρέντερ στο SPD από το 1998 έως το 2005.

Η ΕΕ έχει τις ρίζες στην προσπάθεια να ενισχυθεί η αντισοβιετική συμμαχία των δυτικοευρωπαίων ιμπεριαλιστών κάτω από την αμερικανική ηγεσία μέσω πιο στενών οικονομικών συνεργασιών. Η Διεθνής Κομμουνιστική Ένωση (ΔΚΕ-Τεταρτοδιεθνιστική), της οποίας η Τροτσκιστική Ομάδα της Ελλάδας (ΤΟΕ) είναι τμήμα της, πάντα τασσόταν υπέρ της άνευ όρων στρατιωτικής υπεράσπισης της Σοβιετικής Ένωσης, της ΛΔΓ και των υπόλοιπων παραμορφωμένων εργατικών κρατών της Ανατολικής Ευρώπης ενάντια στον ιμπεριαλισμό και την εσωτερική αντεπανάσταση. Συνεπώς, εμείς από την αρχή εναντιωθήκαμε στην ΕΕ και τους προκατόχους της από θέση αρχής. Μετά την αντεπανάσταση, οι Ευρωπαίοι ιμπεριαλιστές είδαν την ΕΕ ως έναν τρόπο για να βελτιώσουν την ανταγωνιστική τους θέση σε σχέση με τους κύριους αντιπάλους τους, στην Αμερική και την Ιαπωνία, και ως ένα εργαλείο μαζί με το ευρώ, για την πιο αποτελεσματική εκμετάλλευση της ευρωπαϊκής εργατικής τάξης. Αυτό που χρειάζεται επειγόντως είναι κοινή πάλη των Γερμανών, των Ελλήνων και των άλλων Ευρωπαίων εργατών ενάντια στο ευρώ και την ΕΕ, ενάντια στους Γερμανούς και τους άλλους Ευρωπαίους ιμπεριαλιστές καθώς και ενάντια στους Έλληνες καπιταλιστές. Μια τέτοια πάλη θα άνοιγε τον δρόμο για εργατικές επαναστάσεις και για τις Σοσιαλιστικές Ηνωμένες Πολιτείες της Ευρώπης (δες σελ. 1 το άρθρο  «Εξαθλίωση και Ρατσισμός: ΑΡΚΕΤΑ!»).

Οι αντεπαναστάσεις στην ΕΣΣΔ και την Ανατολική Ευρώπη έχουν φέρει οδύνη για τις μάζες των πρώην εργατικών κρατών: ανεργία και φτώχεια, κατάρρευση του συστήματος υγείας και άλλων βασικών υποδομών και αδελφοκτόνο εθνικιστικό πόλεμο. Ως θριαμβευτής ο αμερικανικός ιμπεριαλισμός κατόρθωσε να έχει ασυναγώνιστη στρατιωτική υπεροχή, η οποία του έλυσε τα χέρια για να προκαλέσει θάνατο και καταστροφή σε εκατομμύρια. Οι καπιταλιστές σε όλο τον κόσμο έχουν  επιβάλλει με επιτυχία όλο και περισσότερη μιζέρια στην εργατική τάξη. Αλλά ο κόσμος όπως είναι σήμερα δεν ήταν προκαθορισμένος τον Ιανουάριο του 1990. Τότε όπως και τώρα ήταν απελπιστικά απαραίτητο να παλέψουμε.

Μόνοι μας μεταξύ όλων των τάσεων που αυτοαποκαλούνται Μαρξιστικές, εμείς στη ΔΚΕ όντως παλέψαμε με όλη μας τη δύναμη ενάντια στην καπιταλιστική αντεπανάσταση και για προλεταριακή πολιτική επανάσταση στη ΛΔΓ, στην υπόλοιπη Ανατολική Ευρώπη και τη Σοβιετική Ένωση. Οι ίδιες οι κυβερνητικές Σταλινικές γραφειοκρατίες, από τον Γκορμπατσόφ και κάτω, δέχτηκαν την υποτιθέμενη ανωτερότητα και το αναπόφευκτο του καπιταλιστικού συστήματος. Οι περισσότεροι από τους αριστερούς στη Δυτική Γερμανία και αλλού τάχθηκαν με τις δυνάμεις της «δημοκρατικής» αντεπανάστασης βάζοντας πλάτη στην ιμπεριαλιστική καμπάνια για καπιταλιστική παλινόρθωση.

Η ελληνική αριστερά δε διέφερε σ’ αυτό. Το Σταλινικό ΚΚΕ καλωσόρισε την πολιτική της περεστρόικα της σοβιετικής γραφειοκρατίας, δηλαδή τις «μεταρρυθμίσεις αγοράς» στα μέσα της δεκαετίας του 1980 που άνοιξαν τις πόρτες στην αντεπανάσταση. Χρόνια μετά, όταν δεν τίθεντο πια η υπεράσπιση της Σοβιετικής Ένωσης, το ΚΚΕ εξέδωσε μία αυτοκριτική της θέσης του, όπως περιγράφεται στο 18ο Συνέδριό του, «Απόφαση του 18ου Συνεδρίου του ΚΚΕ για το Σοσιαλισμό», (Φεβρουάριος 2009): «H Συνδιάσκεψη του 1995 έκανε κριτική στο γεγονός ότι το Κόμμα μας δέχτηκε άκριτα την πολιτική της περεστρόικα, εκτιμώντας ότι πρόκειται για πολιτική μεταρρυθμίσεων προς όφελος του σοσιαλισμού. Το γεγονός αυτό αντανακλούσε και την ενδυνάμωση του οπορτουνισμού στις γραμμές του Κόμματος εκείνη την περίοδο». Σε αντίθεση με το ΚΚΕ, εμείς οι Τροτσκιστές δεν υποκύψαμε σε τέτοιο οπορτουνισμό όταν πραγματικά μέτραγε και αντιταχθήκαμε στην περεστρόικα από την αρχή, προειδοποιώντας ότι θα ενίσχυε τις εσωτερικές δυνάμεις για καπιταλιστική παλινόρθωση. Το 1991 το ΚΚΕ είπε για την κατάρρευση των «σοσιαλιστικών» χωρών της Ανατολικής Ευρώπης ότι «σε κάποιο βαθμό ήταν αναπόφευκτη» (13^ο Συνέδριο του ΚΚΕ-Ντοκουμέντα, «Οι εξελίξεις στην Ανατολική Ευρώπη», 19-24 Φεβρουαρίου 1991, Έκδοση της Κ.Ε. του ΚΚΕ). Σε αντίθεση, εμείς οι Τροτσκιστές παρεμβήκαμε για να κινητοποιήσουμε τους εργάτες ενάντια στην καπιταλιστική παλινόρθωση και να εκδιώξουμε τους Σταλινικούς παραπλανητές ηγέτες οι οποίοι υπονόμευαν την υπεράσπιση των εργατικών κρατών.

Σε αντίθεση με το ΚΚΕ δεν καθησυχαστήκαμε από το αντιμαρξιστικό δόγμα του σοσιαλισμού σε μία μόνη χώρα και της Σταλινικής επιδίωξης για ειρηνική συνύπαρξη με τους ιμπεριαλιστές, αλλά αντίθετα οπλιστήκαμε με το επαναστατικό, διεθνιστικό πρόγραμμα του Μαρξ, του Ένγκελς, του Λένιν και του Τρότσκι. Η δική μας πάλη στη ΛΔΓ και στην ΕΣΣΔ προέκυπτε από το επαναστατικό μας πρόγραμμα. Η συνθηκολόγηση του ΚΚΕ προς τις δυνάμεις της καπιταλιστικής αντεπανάστασης προέκυπτε από το εθνικιστικό, ρεφορμιστικό πρόγραμμά του και όχι απλά από μία λάθος εκτίμηση της κατάστασης, η οποία αποτελεί τη μόνιμη δικαιολογία του ΚΚΕ για τις προδοσίες του παρελθόντος. Αυτό ισχύει επίσης και για την «αυτοκριτική» του ΚΚΕ για την ηγεσία του τη δεκαετία του 1940, όταν πρόδωσε την επανάσταση υποτάσσοντας τους εργάτες στη Σταλινική συμμαχία με τους «δημοκρατικούς» ιμπεριαλιστές στον ΙΙ Παγκόσμιο Πόλεμο. Αυτή η προδοσία προέκυπτε από την μάταιη επιδίωξη των Σταλινικών για ειρηνική συνύπαρξη με τους ιμπεριαλιστές, όπως εξηγεί το άρθρο στο Spartacist «Η Ελλάδα στη Δεκαετία του 1940: Μια Προδομένη Επανάσταση», (δημοσίευση στα ελληνικά, Οκτώβριος 2014).

Εκτός από τη ΔΚΕ οι αμέτρητες ομάδες στην Ελλάδα σήμερα, που ισχυρίζονται κάποια ταύτιση με τον Τροτσκισμό, όλες συνθηκολόγησαν με τη «δημοκρατική» αντεπανάσταση. Αυτό συμπεριλαμβάνει την Παμπλική τάση όπως την ΟΚΔΕ Σπάρτακος και άλλες ομάδες που κακώς ισχυρίζονται ότι συνδέονται με τις παραδόσεις της Τετάρτης Διεθνούς. Η κληρονομιά τους είναι η υποστήριξή τους τη δεκαετία του 1980 στους χρηματοδοτούμενους από τη CIA μουλάδες που πολεμούσαν ενάντια στον σοβιετικό Κόκκινο Στρατό στο Αφγανιστάν και στους καθολικούς αντεπαναστάτες της Solidarność (Αλληλεγγύη) στην Πολωνία καθώς και στα αντεπαναστατικά οδοφράγματα του Μπόρις Γέλτσιν στη Ρωσία το 1991.

Ο Σάββας Μιχαήλ Μάτσας, τωρινός ηγέτης του Εργατικού Επαναστατικού Κόμματος (ΕΕΚ) ήταν για χρόνια ο ηγέτης στην Ελλάδα της ψευδοτροτσκιστικής τάσης του πολιτικού απατεώνα Τζέρυ Χήλυ και της Διεθνής Επιτροπής της Τετάρτης Διεθνούς που είχε έδρα τη Βρετανία. Ο Χήλυ και Σία υποστήριξαν σχεδόν κάθε «κίνημα» εμπνευσμένο από τους ιμπεριαλιστές που στόχευε στην καταστροφή του σοβιετικού εκφυλισμένου εργατικού κράτους, από τη βάρβαρη αντικομμουνιστική «ισλαμική επανάσταση» του Χομεϊνί στο Ιράν μέχρι τους μουτζαχεντίν στο Αφγανιστάν και τη Solidarność στην Πολωνία. Σήμερα το ΕΕΚ είναι τμήμα της Συντονιστικής Επιτροπής για την Επανίδρυση της Τετάρτης Διεθνούς, που ηγείται από τον Αργεντινό ψευδοτροτσκιστή Jorge Altamira. Αυτή η τάση ζητωκραύγασε το φιλοϊμπεριαλιστικό πραξικόπημα του Μπόρις Γέλτσιν στη Μόσχα τον Αύγουστο του 1991 και έχει έκτοτε προσπαθήσει να καλύψει τα ίχνη της αρνούμενη ότι η αντεπανάσταση έγινε ποτέ.

Η τάση των Κλιφικών αντιπροσωπεύεται στην Ελλάδα από ομάδες όπως το Σοσιαλιστικό Εργατικό Κόμμα (ΣΕΚ) και τη Διεθνιστική Εργατική Αριστερά (ΔΕΑ) που ανοιχτά αποκήρυξαν τον Τροτσκισμό το 1950. Εκείνη την περίοδο ο Τόνυ Κλιφ στη Βρετανία διαγράφτηκε από την Τροτσκιστική Τέταρτη Διεθνή επειδή αρνήθηκε να υπερασπιστεί τα παραμορφωμένα εργατικά κράτη της Κίνας και της Βόρειας Κορέας ενάντια στις ιμπεριαλιστικές επιθέσεις στην έναρξη του Πολέμου της Κορέας. Η κάλυψη γι’ αυτή τη συνθηκολόγηση στην αντικομμουνιστική υστερία του Ψυχρού Πολέμου ήταν η θεωρία του Κλιφ για τον «κρατικό καπιταλισμό» (δες «Η Χρεοκοπία των Θεωριών για μια “Νέα Κοινωνική Τάξη”», Spartacist Τεύχος 55, Φθινόπωρο 1999, διαθέσιμο στα ελληνικά από την ΤΟΕ). Οι Κλιφικοί έφτασαν στο σημείο να ζητωκραυγάζουν για κάθε αντισοβιετική δύναμη και το 1991 πραγματικά πανηγύρισαν την καταστροφή της Σοβιετικής Ένωσης γράφοντας: «Ο κομμουνισμός έχει καταρρεύσει… Αυτό είναι ένα γεγονός που θα πρέπει να κάνει κάθε σοσιαλιστή να πανηγυρίζει» (Socialist Worker, 31 Αυγούστου 1991, [δική μας μετάφραση]).

Το 1933 ο Τρότσκι έγραψε ότι στην περίπτωση που καταρρεύσει η ΕΣΣΔ: «θα γεννηθεί το φοβερής σημασίας για τη μετέπειτα πορεία της επαναστατικής πάλης ερώτημα: πού είναι οι ένοχοι για την καταστροφή; Ούτε η πιο μικρή κηλίδα ενοχής δεν πρέπει να πέσει πάνω στους επαναστάτες διεθνιστές. Την ώρα του θανάσιμου κινδύνου πρέπει να παραμείνουν πάνω στο τελευταίο οδόφραγμα» («Η Ταξική Φύση του Σοβιετικού Κράτους»). Μόνο η ΔΚΕ τήρησε αυτή την απαραίτητη οδηγία στις αρχές της δεκαετίας του 1990. Και σήμερα είναι μόνο η ΔΚΕ η οποία διατηρεί το Τροτσκιστικό πρόγραμμα της άνευ όρων στρατιωτικής υπεράσπισης των εναπομεινάντων παραμορφωμένων εργατικών κρατών της Κίνας, της Κούβας, του Βιετνάμ, της Βόρειας Κορέας και του Λάος και την πάλη για εργατικές πολιτικές επαναστάσεις εκεί.

Παρακάτω δημοσιεύουμε αποσπάσματα μιας ομιλίας που έδωσε στις αρχές του 2000 ο σύντροφός μας Steffen Singer του Σπαρτακιστικού Εργατικού Κόμματος (SpAD), του γερμανικού τμήματος της ΔΚΕ. Η παρουσίασή του αναφέρει λεπτομερώς την πάλη του κόμματός μας ενάντια στην καπιταλιστική αντεπανάσταση στη ΛΔΓ και πώς ήμασταν οι μόνοι που παλέψαμε για να γίνουμε η επαναστατική ηγεσία της εργατικής τάξης. Αν και διαμορφώθηκε από τη δυσαναλογία των δυνάμεων, στην πραγματικότητα υπήρξε ανταγωνισμός μεταξύ του προγράμματος της ΔΚΕ για πολιτική επανάσταση και του Σταλινικού προγράμματος συνθηκολόγησης στην αντεπανάσταση.

* * *

Στις 8 Νοεμβρίου 1999, στη δέκατη επέτειο της πτώσης του Τείχους του Βερολίνου, υπήρχε μία ενημερωτική εκπομπή στη γερμανική τηλεόραση με προσκεκλημένους τον Μιχαήλ Γκορμπατσόφ τον πρώην ηγέτη της Σοβιετικής Ένωσης, τον Χέλμουτ Κολ τον πρώην Καγκελάριο του γερμανικού ιμπεριαλισμού και τον πρώην πρόεδρο των ΗΠΑ Μπους [τον πρεσβύτερο]. Μιλούσαν για το πώς οργάνωσαν την αντεπανάσταση στην Ανατολική Γερμανία (ΛΔΓ) το 1990 και ο Γκορμπατσόφ είπε:

«Αλλάξαμε τη θέση μας για τη διαδικασία της ενοποίησης της Γερμανίας υπό την επίδραση των γεγονότων που διαδραματίστηκαν στη ΛΔΓ. Και μία ιδιαίτερα κρίσιμη κατάσταση προέκυψε τον Ιανουάριο [1990]. Στην ουσία, είχαμε μία κατάρρευση των δομών. Ανέκυψε μία απειλή – μια απειλή αποδιοργάνωσης, μιας μεγάλης αποσταθεροποίησης. Αυτά ξεκίνησαν στις 3 Ιανουαρίου και [συνεχίστηκαν] σχεδόν σε καθημερινή βάση».

Στις 3 Ιανουαρίου 1990, 250.000 άνθρωποι προσήλθαν σε μία αντιφασιστική, φιλοσοβιετική, φιλοσοσιαλιστική κινητοποίηση στο μνημείο Treptow στο Ανατολικό Βερολίνο, που είχε ανεγερθεί προς τιμήν των στρατιωτών του Κόκκινου Στρατού που έπεσαν μαχόμενοι για την απελευθέρωση του Βερολίνου από τους φασίστες. Ήρθαν για να διαμαρτυρηθούν εναντίον της βεβήλωσης αυτού του μνημείου από τους φασίστες στα τέλη Δεκεμβρίου του 1989. Και ήμασταν εμείς οι Τροτσκιστές που ξεκινήσαμε αυτό το ενιαίο μέτωπο. Μοιράσαμε 130.000 φυλλάδια στα εργοστάσια του Ανατολικού Βερολίνου, στις εργατικές γειτονιές, στους σιδηροδρομικούς σταθμούς και ειδικά στους ξένους εργάτες. Και είπαμε:

«Η αισχρή βεβήλωση του Μνημείου για τους Πεσόντες Σοβιετικούς Ήρωες στο Treptow στις 28 Δεκεμβρίου προκαλεί αηδία και οργή στα εκατομμύρια εργατών και τα πλατιά στρώματα του πληθυσμού της ΛΔΓ. Αυτή η προβοκάτσια έχει εξίσου στόχο και το εργατικό κράτος μας που χτίστηκε πάνω στα ερείπια του χιτλερικού φασισμού».

Προειδοποιήσαμε: «O αναδυόμενος φασισμός είναι προς το παρόν ένα εξτρεμιστικό περιθωριακό φαινόμενο. Θα απειλήσει εκ νέου ολόκληρη την ανθρωπότητα μόλις εμφανιστεί η πρώτη κρίση σε μία επανενωμένη Grossdeutschland [Μεγάλη Γερμανία]. Ωστόσο, σήμερα το SPD/SDP [η Σοσιαλδημοκρατία στη Δυτική και Ανατολική Γερμανία] είναι το κύριο όργανο για να δημιουργήσει μία τέτοια Μεγάλη Γερμανία. Το να στραγγαλίσουμε τώρα το υδροκέφαλο φασιστικό τέρας σημαίνει να αμβλύνουμε αυτή τη σοσιαλδημοκρατική διείσδυση». Τονίσαμε ότι η «Σοσιαλδημοκρατία είναι ο δούρειος ίππος της αντεπανάστασης!».

Και απαιτήσαμε: «Ενιαίες εργατικές πολιτοφυλακές υπό τον έλεγχο των συμβουλίων εργατών και στρατιωτών! Τα συμβούλια Εργατών και Στρατιωτών στην εξουσία! Για ένα Λενινιστικό κόμμα που βασίζεται στην ισοτιμία!... Πλήρη πολιτικά δικαιώματα για τους ξένους εργάτες! Οικονομική αναζωογόνηση μέσω κεντρικού σχεδιασμού υπό τον έλεγχο των εργατικών συμβουλίων! Όχι στο ξεπούλημα της ΛΔΓ… Για μία κόκκινη σοβιετική Γερμανία!».

Οι εργάτες των εργοστασίων ήταν αυτοί που αποτέλεσαν τη ραχοκοκαλιά αυτής της κινητοποίησης. Στην αρχή το Ενιαίο Σοσιαλιστικό Κόμμα/Κόμμα Δημοκρατικού Σοσιαλισμού (SED/PDS), το Σταλινικό ηγετικό κόμμα της Ανατολικής Γερμανίας, αρνήθηκε να συμμετέχει στο κάλεσμα για τη διαδήλωση. Αλλά όταν όμως συνειδητοποίησαν ότι τα εργοστάσια του Ανατολικού Βερολίνου στήριζαν το κάλεσμά μας, ο Λόταρ Μπίσκι ηγετικό στέλεχος του SED/PDS μας είπε, «Εσείς έχετε τους εργάτες» και αναγκάστηκαν να δεχτούν το κάλεσμα για τη διαδήλωση.

Έτσι, 250.000 άκουσαν τον Τροτσκισμό ενάντια στο Σταλινισμό, τη Διεθνή Κομμουνιστική Ένωση (ΔΚΕ) ενάντια στο SED/PDS. Ήταν η πρώτη φορά από τότε που εκδιώχθηκε ο Τρότσκι από την ΕΣΣΔ και καταστράφηκε η Αριστερή Αντιπολίτευση στα τέλη του 1920, που οι Τροτσκιστές μπόρεσαν να απευθυνθούν σε ένα μαζικό ακροατήριο σε ένα παραμορφωμένο εργατικό κράτος. Παραθέτω ένα απόσπασμα από το λόγο του συντρόφου μας:      

«Μία πολιτική επανάσταση έχει ξεσπάσει και μεγαλώνει ανάμεσά μας, και πρέπει να την υπερασπιστούμε.

«Η οικονομική απορρόφηση και η πολιτική ενσωμάτωση κατά στάδια – την οποία επιδιώκει ο δυτικογερμανικός ιμπεριαλισμός με τη βοήθεια του SPD – μπορεί να μετατρέψει αυτή την πολιτική επανάσταση σε μία κοινωνική αντεπανάσταση. Αυτό δεν πρέπει να συμβεί! Είναι αναγκαίο να πολεμήσουμε ενάντια σε αυτό!

«Σύμφωνοι, να σταματήσουμε τους Ναζί με ένα ενιαίο εργατικό μέτωπο! Πρέπει να σκεφτούμε πέρα από αυτό. Η οικονομία μας υποφέρει από τη σπατάλη και την απαρχαίωση. Η κομματική δικτατορία του SED έχει δείξει πως είναι ανίκανη να τις πολεμήσει…

«Ο Λένιν είπε “Η πολιτική είναι συμπυκνωμένη οικονομία”. Η πάλη για την εξουσία για να λάβουμε αυτές τις αποφάσεις και να κυβερνήσουμε αυτή τη χώρα πρέπει να βρίσκεται στα χέρια των εργατικών συμβουλίων ώστε να καταλήγουμε σε ορθολογικές αποφάσεις που να ικανοποιούν την πλειοψηφία…

«Η Σοβιετική Ένωση σίγουρα θα ακολουθήσει τον ίδιο δρόμο και αυτό θα μας βοηθούσε στην από κοινού λύση των οικονομικών και πολιτικών προβλημάτων και στην υπεράσπιση των κρατών μας, των εργατικών κρατών μας, τα οποία αυτή τη στιγμή είναι μεταβατικά, που δεν είναι καπιταλιστικά αλλά σίγουρα δεν είναι ακόμα σοσιαλιστικά…

«Παλεύουμε για να σφυρηλατήσουμε ένα νέο εργατικό κόμμα – ίσων δικαιωμάτων, ίσων καθηκόντων – σύμφωνα με το πνεύμα του Λένιν, του Λήμπκνεχτ και της Λούξεμπουργκ. Να σταματήσουμε τους Ναζί μέσα από τη δράση του ενιαίου μετώπου! Τα σοβιέτ των εργατών και των στρατιωτών στην εξουσία! Προλετάριοι όλων των χωρών ενωθείτε!».

Η Αντεπανάσταση Καταστρέφει την Πρώην ΛΔΓ

Το SED/PDS και ο Γκορμπατσόφ είχαν τρομάξει από το φάσμα της προλεταριακής πολιτικής επανάστασης που αντιπροσώπευε το Treptow. Το τελευταίο πράγμα που ήθελαν να δουν ήταν την εργατική τάξη στην πολιτική εξουσία στη ΛΔΓ. Άλλαξαν ταχύτητα και εκδηλώθηκαν ανοιχτά υπέρ μίας καπιταλιστικής Anschluss (προσάρτησης). Όπως είπε ο Γκορμπατσόφ σε τηλεοπτική εκπομπή περιγράφοντας μία συζήτηση που είχε τότε με τον ηγέτη της ΛΔΓ Χανς Μόντρο:

«Ήταν ακριβώς εκείνη τη στιγμή όταν μου είπε ο Μόντρο ότι αυτό που πρέπει σήμερα κιόλας να πω είναι ότι οι Γερμανοί – στην πλειοψηφία τους – σήμερα στηρίζουν την επανένωση της Γερμανίας, παρότι μέχρι τότε είχαμε συζητήσει για κάποιου είδους συνθήκης για συμμαχία των δύο κρατών… Τότε ήταν που του είπα [στον Κολ] ότι εμείς στη σοβιετική ηγεσία λάβαμε ως αφετηρία το ότι όποια μορφή και σε όποια χρονική περίοδο και αν λάμβανε χώρα η ένωση της Γερμανίας αυτό ήταν το δικαίωμα των ίδιων των Γερμανών».

Όπως είχαμε προειδοποιήσει και παλέψει για να το αποτρέψουμε, η αντεπανάσταση κατέστρεψε την πρώην ΛΔΓ: το σύνολο της βιομηχανίας ισοπεδώθηκε με μαζική ανεργία σε ποσοστό 20 τοις εκατό, και ακόμα χειρότερη ανεργία για τη νεολαία. Υπάρχουν αδιάκοπες, αμείλικτες επιθέσεις στο επίπεδο ζωής της εργατικής τάξης στη Δύση, επιθέσεις με σκοπό τη διάσπαση της δύναμης των εργατικών σωματείων και της καταστροφής των συστημάτων των μισθολογικών συμβάσεων στον κλάδο της βιομηχανίας. Ειδικότερα έχουν πληγεί οι γυναίκες – 60 τοις εκατό από τις οποίες έχασαν την εργασία τους στην πρώην ΛΔΓ ενώ επιθέσεις έχουν γίνει και ενάντια στο δικαίωμα στην άμβλωση. Η αστική τάξη επιθυμεί να καταστρέψει το συνταξιοδοτικό σύστημα, το εκπαιδευτικό σύστημα, το σύστημα περίθαλψης.

 Την ίδια στιγμή χρησιμοποιείται μεγαλύτερη κρατική ρατσιστική τρομοκρατία για να διασπάσουν την εργατική τάξη: υπάρχουν αμέτρητες απελάσεις μεταναστών και προσφύγων, ακόμα και νέων που έχουν γεννηθεί στη Γερμανία. Σημειώνεται επικίνδυνη αύξηση του αριθμού των φασιστών, με καθημερινές φασιστικές δολοφονίες και τρομοκρατία και μία τόσο εκτεταμένη άνοδος του αντισημιτισμού ώστε ο επικεφαλής της εβραϊκής κοινότητας που πέθανε πριν λίγους μήνες, είχε ξεκαθαρίσει ότι δεν θα θαβόταν στη Γερμανία, γιατί δεν ήθελε οι φασίστες να ανατινάξουν με δυναμίτη τον τάφο του όπως συνέβη με τον τάφο του προκατόχου του ήδη τρεις φορές ως τώρα. Στην Aνατολική Ευρώπη η κατάσταση για τις εργατικές μάζες είναι ακόμα χειρότερη.

 Υπάρχει μία δυσοίωνη καμπάνια από την αστική τάξη του Άουσβιτς, με την οποία εξισώνεται η ΛΔΓ με το Τρίτο Ράιχ του Χίτλερ. Έτσι στους τόπους των πρώην ναζιστικών στρατοπέδων συγκέντρωσης υπάρχουν σήμερα εκθέματα για τα «εγκλήματα του Κόκκινου Στρατού» και «για τα θύματα του Σταλινισμού», εννοώντας κυρίως Ναζί. Και στην επέτειο της πτώσης του Τείχους του Βερολίνου, τα δικαστήρια της αστικής τάξης έστειλαν τρία ηγετικά μέλη της γραφειοκρατίας της ΛΔΓ στη φυλακή με ποινές κάθειρξης ενός έτους –γιατί ήταν αντιπρόσωποι του εργατικού κράτους της ΛΔΓ – εξισώνοντας τις δίκες με αυτές της Νυρεμβέργης.

Αυτό που επιθυμεί να εξαφανίσει η αστική τάξη με όλη αυτή την καμπάνια είναι το ζήτημα που είχε τεθεί το 1989-90: επανάσταση ή αντεπανάσταση. Υπήρχε μία επαναστατική κατάσταση το 1989. Ο Λένιν όρισε την επαναστατική κατάσταση ως μία κατάσταση στην οποία οι ηγέτες δεν μπορούν να κυβερνούν με τον παλιό τρόπο και οι καταπιεσμένοι δεν θέλουν να κυβερνιούνται με τον παλιό τρόπο. Τον Οκτώβριο του 1989 η ηγετική γραφειοκρατική κάστα της ΛΔΓ κατέρρευσε∙ οι διαδηλώσεις πλήθαιναν και στα τέλη του Οκτωβρίου ο ηγέτης του SED Έριχ Χόνεκερ έπεσε από την εξουσία με τη βοήθεια του Γκορμπατσόφ. Και αυτό που εξελίχθηκε στο παραμορφωμένο εργατικό κράτος της Ανατολικής Γερμανίας ήταν μία αρχόμενη προλεταριακή πολιτική επανάσταση. Το ζήτημα είχε τεθεί: ποιά τάξη θα κυβερνήσει; Οι επιλογές ήταν είτε η προλεταριακή πολιτική επανάσταση – δηλαδή η εργατική τάξη να διώξει τη γραφειοκρατία και να πάρει την πολιτική εξουσία στα χέρια της – ή η καπιταλιστική αντεπανάσταση, δηλαδή η δυτικογερμανική αστική τάξη να αναλάβει τον έλεγχο της ΛΔΓ.

Η Οκτωβριανή Επανάσταση και το Σταλινικό Θερμιδόρ

Αυτό για το οποίο αγωνιζόμαστε είναι μία προλεταριακή πολιτική επανάσταση. Αυτή η πάλη πρέπει να βασίζεται στην υπεράσπιση από θέση αρχής των προλεταριακών μορφών ιδιοκτησίας. Για να κατανοήσουμε τι συνέβη το 1989 και πώς αγωνιστήκαμε για την εξουσία, πρέπει να ανατρέξουμε στη Ρωσική Επανάσταση του 1917.

Το 1914 ξέσπασε ο Α΄ Παγκόσμιος Πόλεμος. Επρόκειτο για έναν ιμπεριαλιστικό πόλεμο για την αναδιανομή του κόσμου. Με το ξέσπασμα του πολέμου πολλά κόμματα της Δεύτερης Διεθνούς τάχθηκαν με τις δικές τους αστικές τάξεις. Έπαιξαν καθοριστικό ρόλο στο να σταλεί η εργατική τάξη της κάθε χώρας να σφαγιάσει τα ταξικά αδέλφια της στις άλλες χώρες. Έγιναν αυτό που ο Λένιν αποκαλούσε αστικά εργατικά κόμματα, έχοντας μία εργατική ταξική βάση αλλά ένα αστικό πρόγραμμα – δηλαδή υπερασπίστηκαν τα συμφέροντα και την εξουσία της αστικής τάξης.

Η φρίκη του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου οδήγησε τους εργάτες της ρωσικής αυτοκρατορίας να ανατρέψουν τον τσάρο στη Φεβρουαριανή Επανάσταση του 1917. Δημιούργησαν σοβιέτ, εργατικά συμβούλια. Η πλειοψηφία των εργατών και των στρατιωτών σε εκείνη τη φάση εμπιστεύονταν τους Μενσεβίκους, οι οποίοι ήταν οι Ρώσοι σοσιαλδημοκράτες. Και οι Μενσεβίκοι παρέδωσαν την εξουσία πίσω στην αστική τάξη. Συγκρότησαν την Προσωρινή Κυβέρνηση σε συνασπισμό με καθαρά αστικά κόμματα, ένα λαϊκό μέτωπο. Οι Μενσεβίκοι οι οποίοι είχαν την πλειοψηφία στα σοβιέτ, υπέταξαν τα σοβιέτ στην αστική κυβέρνηση με τελικό σκοπό τη διάλυση των σοβιέτ και τη δημιουργία μιας αστικής κοινοβουλευτικής δημοκρατίας.

Αυτό σήμαινε τη συνέχιση του πολέμου, την υπεράσπιση της ιδιοκτησίας της αστικής τάξης, την υπεράσπιση των εργοστασίων εναντίον των εργατών και των μεγάλων γαιοκτημόνων εναντίον των αγροτών. Οι Μπολσεβίκοι, έχοντας διασπαστεί από τους Μενσεβίκους πολύ νωρίτερα, κατάλαβαν ότι δεν μπορεί να ασκηθεί πίεση στους σοσιαλδημοκράτες για να υπηρετήσουν τα συμφέροντα των εργατών και αντί γι’ αυτό αγωνίστηκαν για το διαχωρισμό της εργατικής βάσης από τη σοσιαλδημοκρατική ηγεσία τους. Οι Μπολσεβίκοι κάλεσαν τα σοβιέτ να διασπαστούν από την αστική τάξη και να περάσει «Όλη η εξουσία στα σοβιέτ». Όμως αυτό ακριβώς ήταν που οι Μενσεβίκοι και τα σοβιέτ που καθοδηγούνταν από τους Μενσεβίκους δεν θα έκαναν.

Στην πορεία του αγώνα ανάμεσα στον Φεβρουάριο και τον Οκτώβριο του 1917 οι εργάτες και οι στρατιώτες πείστηκαν ότι οι Μενσεβίκοι δεν θα αγωνίζονταν υπέρ των συμφερόντων τους, δεν θα αποκόπτονταν από την αστική τάξη, ασχέτως του πόση πίεση θα τους ασκούνταν. Οι εργάτες και οι στρατιώτες αποκόπηκαν από τους Μενσεβίκους και τους κέρδισαν οι Μπολσεβίκοι. Τον Οκτώβριο του 1917, οι Μπολσεβίκοι ηγήθηκαν της εργατικής επανάστασης· τα σοβιέτ πήραν την εξουσία σε μία εξέγερση βασισμένη στην ένοπλη εργατική τάξη και τους στρατιώτες συντρίβοντας το αστικό κράτος.

Η παγκόσμια αστική τάξη έκανε τα πάντα για να συντρίψει την επανάσταση. Ακολούθησε ένας ανήκουστος σε μέγεθος εμφύλιος πόλεμος με 14 καπιταλιστικές χώρες να προσχωρούν στο πλευρό των Λευκοφρουρών, τα ρωσικά αντεπαναστατικά στρατεύματα. Ο Κόκκινος Στρατός, υπό την ηγεσία του Τρότσκι, τους νίκησε με τη βοήθεια της εργατικής τάξης από τις χώρες των εισβολέων των καπιταλιστικών στρατών.

Οι Μπολσεβίκοι κατάλαβαν πολύ καλά ότι η καθυστερημένη σοβιετική Ρωσία δεν μπορούσε να επιβιώσει αν παρέμενε απομονωμένη. Είδαν τον Οκτώβριο του 1917 ως το ξεκίνημα της παγκόσμιας επανάστασης. Ήταν ανάγκη να επεκτείνουν την επανάσταση στις ανεπτυγμένες καπιταλιστικές χώρες. Αυτός είναι ο λόγος που ο Λένιν και ο Τρότσκι ίδρυσαν την Τρίτη Διεθνή ως το κόμμα απαραίτητο για να ηγηθεί την παγκόσμια επανάσταση.

Η Ρωσική Επανάσταση υπήρξε η έμπνευση για όλους τους καταπιεσμένους σε ολόκληρο τον κόσμο. Στο τέλος του παγκοσμίου πολέμου ένα κύμα επαναστατικών αναταραχών σάρωσε την Ευρώπη. Όπως οι Ρώσοι ομόλογοί τους, τα σοσιαλδημοκρατικά κόμματα αλλού στην Ευρώπη κινήθηκαν για να σώσουν την εξουσία της αστικής από την εργατική τάξη. Τα νεοϊδρυθέντα κομμουνιστικά κόμματα ήταν πάρα πολύ νέα και άπειρα για να οδηγήσουν αυτές τις επαναστάσεις στη νίκη. Στη Γερμανία, μία από τις πιο ανεπτυγμένες καπιταλιστικές χώρες, η επαναστατική κρίση ήταν η οξύτερη. Το SPD χρησιμοποίησε τα Freikorps, ένα φασιστοειδή αντεπαναστατικό στρατό, για να πνίξει στο αίμα την Επανάσταση του 1918-19. Αποκεφάλισαν το νεαρό Κομμουνιστικό Κόμμα (KPD), δολοφονώντας τη Ρόζα Λούξεμπουργκ και τον Καρλ Λήμπκνεχτ, τους δύο εξέχοντες επαναστάτες ηγέτες του γερμανικού προλεταριάτου.

Το 1923 μία εκπληκτική επαναστατική κρίση συγκλόνισε τη Γερμανία. Οι Γερμανοί εργάτες απέβλεπαν στο KPD να τους καθοδηγήσει, η ηγεσία όμως του KPD είχε στραμμένο το βλέμμα προς την αριστερή πτέρυγα του SPD για να κάνει την επανάσταση, μέχρι και που συμμετείχε μαζί τους σε μία αστική κυβέρνηση συνασπισμού, δηλαδή σε μία αστική κυβέρνηση. Όταν το KPD άφησε να περάσει αυτή η επαναστατική κατάσταση, οι εργάτες στη ρημαγμένη σοβιετική Ρωσία αποκαρδιώθηκαν, γιατί αυτό σήμαινε τη διατήρηση της απομόνωσης της Ρωσικής Επανάστασης. Στις αρχές του 1924 μία συντηρητική γραφειοκρατική κάστα υπό την ηγεσία του Στάλιν εκμεταλλεύτηκε την κατάσταση και σφετερίστηκε την πολιτική εξουσία, ξηλώνοντάς την από τα χέρια του προλεταριάτου. Σε αυτό το σημείο τα άτομα που κυβερνούσαν την ΕΣΣΔ, ο τρόπος που κυβερνιόταν η ΕΣΣΔ και οι σκοποί για τους οποίους κυβερνιόταν η ΕΣΣΔ όλα άλλαξαν.

Ήταν μία πολιτική αντεπανάσταση, όχι όμως μία κοινωνική αντεπανάσταση. Η γραφειοκρατία βασιζόταν στη σχεδιασμένη κολλεκτιβοποιημένη οικονομία· από εκεί αντλούσε τα προνόμιά της. Ωστόσο, δεν κατείχαν τα μέσα παραγωγής τα οποία παρέμειναν εθνικοποιημένα. Οι γραφειοκράτες διεύθυναν ένα εργοστάσιο όμως δεν το κατείχαν. Για παράδειγμα, δεν μπορούσαν να κληροδοτήσουν το εργοστάσιο στα παιδιά τους. Δεν ήταν μία άρχουσα τάξη παρά μία ασταθής γραφειοκρατική κάστα. Αυτή η γραφειοκρατία είχε διττή φύση: ήταν εχθρική προς την εργατική τάξη, στο βαθμό που έπρεπε να υπερασπίσει τα προνόμιά της και την εξουσία της απέναντι στους εργάτες. Συγχρόνως τα γραφειοκρατικά τους προνόμια απέρρεαν από τη σχεδιασμένη οικονομία η οποία προήλθε από τη νικηφόρα Οκτωβριανή Επανάσταση. Στο μεταξύ, η παγκόσμια αστική τάξη ήταν εχθρική απέναντι στη σοβιετική γραφειοκρατία και ήταν ασυμβίβαστα αφοσιωμένη στην καταστροφή της Σοβιετικής Ένωσης.               

Το 1924 ο Στάλιν παρουσίασε το αντεπαναστατικό δόγμα του, «χτίζοντας το σοσιαλισμό σε μία μόνη χώρα», το οποίο βρισκόταν 180 μοίρες αντίθετο με τον προλεταριακό διεθνισμό που ενέπνευσε την Οκτωβριανή Επανάσταση. Έτσι, η Τρίτη Διεθνής μετατράπηκε από το εργαλείο για την παγκόσμια επανάσταση σε εμπόδιο προς αυτή. Καθήκον της δεν ήταν πλέον να οδηγήσει τους εργάτες στην εξουσία, αλλά να κατευνάσει τις ιμπεριαλιστικές αστικές τάξεις ώστε να μην επιτίθενται στη Σοβιετική Ένωση, οπότε ο «σοσιαλισμός» να μπορούσε μεν να οικοδομηθεί εκεί, αλλά πουθενά αλλού. Ο Τρότσκι ήταν επικεφαλής της Αριστερής Αντιπολίτευσης σε έναν ασυμβίβαστο αγώνα εναντίον του εκφυλισμού της Σοβιετικής Ένωσης και της Τρίτης Διεθνούς και υπεράσπισε το Μπολσεβίκικο πρόγραμμα εναντίον των Σταλινικών.

Η Σοβιετική Ένωση Συνέτριψε τη Ναζιστική Γερμανία

Στη Γερμανία, η αποτυχία της επανάστασης του 1923 ενίσχυσε τους φασίστες. Αυξήθηκαν σε τεράστιο βαθμό στα τέλη της δεκαετίας του 1920 και στις αρχές της δεκαετίας του 1930, όταν η Γερμανία συγκλονίστηκε από τη Μεγάλη Ύφεση. Αντιμέτωπη με μία τεράστια ταξική πόλωση, η γερμανική αστική τάξη ξαμόλησε τους φασίστες. Η εργατική τάξη ήθελε να παλέψει. Η ηγεσία του SPD δεν ήθελε να κινητοποιήσει την εργατική βάση της γιατί από τη στιγμή που οι εργάτες θα αναλάμβαναν δράση εναντίον των φασιστών δεν θα σταματούσαν εκεί αλλά θα συνέχιζαν μέχρι να σαρώσουν ολόκληρο το καπιταλιστικό σύστημα που τρέφει τα φασιστικά αποβράσματα. Συγχρόνως, το Κομμουνιστικό Κόμμα αρνήθηκε να κινητοποιηθεί κατά των φασιστών σε ένα ενιαίο μέτωπο με το SPD, για να συντρίψει τους φασίστες από τη μία πλευρά και να αποδείξει την ανωτερότητα του κομμουνιστικού προγράμματος σε σχέση με το αστικό πρόγραμμα του SPD από την άλλη. Μια τέτοια δράση ενιαίου μετώπου θα έδινε τη δυνατότητα στους Κομμουνιστές να ξεκολλήσουν την εργατική βάση του SPD από την προδοτική ηγεσία του στην πορεία προς την πάλη και έτσι να ανοίξει το δρόμο προς μία προλεταριακή επανάσταση. Γι’ αυτό ακριβώς μαχόταν η Τροτσκιστική Αριστερή Αντιπολίτευση.

Στις αρχές του 1933 ο Χίτλερ ανέβηκε στην εξουσία χωρίς να πέσει ούτε πυροβολισμός. Οι φασίστες συνέτριψαν όλες τις οργανώσεις της εργατικής τάξης, το Κομμουνιστικό Κόμμα, το SPD, τα σωματεία. Τότε άρχισε το Ολοκαύτωμα, η δολοφονία έξι εκατομμυρίων Εβραίων και εκατομμυρίων ομοφυλόφιλων, Ρομά και Κομμουνιστών. Το 1941 το ναζιστικό καθεστώς εισέβαλε στη Σοβιετική Ένωση προσπαθώντας να θέσει το ένα έκτο του κόσμου πάλι κάτω από το ζυγό της καπιταλιστικής εκμετάλλευσης. Εμείς οι Τροτσκιστές υπερασπιστήκαμε στρατιωτικά άνευ όρων τη Σοβιετική Ένωση. Όμως δεν είχαμε καμία πλευρά στον πόλεμο μεταξύ των ιμπεριαλιστικών δυνάμεων, αντί γι’ αυτό παλεύουμε για την ανατροπή τους μέσω της διεθνούς προλεταριακής επανάστασης. Και παρά τον Στάλιν, ήταν ο Κόκκινος Στρατός που συνέτριψε το ναζιστικό καθεστώς. Σχεδόν 30 εκατομμύρια Σοβιετικοί πολίτες έδωσαν τη ζωή τους.    

Μετά τη νίκη του Κόκκινου Στρατού, οι Σταλινικοί απαλλοτρίωσαν τον καπιταλισμό – για τους δικούς τους λόγους και με τις δικές τους μεθόδους – στην Ανατολική Γερμανία και την Ανατολική Ευρώπη. Αντιμέτωποι με την εχθρότητα του ιμπεριαλιστικού Ψυχρού Πολέμου, η σοβιετική γραφειοκρατία κατάργησε την ατομική ιδιοκτησία σε αυτές τις χώρες που κατέχονταν από τον Κόκκινο Στρατό στην Ανατολική Ευρώπη – για να εναρμονίσει τα νέα καθεστώτα σε συμφωνία με αυτό της ΕΣΣΔ. Έτσι, η σειρά των μεταπολεμικών κοινωνικών μετασχηματισμών δεν έγινε ως μία συνειδητή πράξη του προλεταριάτου όπως στη Ρωσική Επανάσταση του 1917, αλλά από τα πάνω προς τα κάτω με στρατιωτικά – γραφειοκρατικά μέσα, αφού τα πρώην καπιταλιστικά κράτη είχαν συντριβεί ως αποτέλεσμα του πολέμου. Τα πολιτικά καθεστώτα όλων των παραμορφωμένων εργατικών κρατών στη μεταπολεμική περίοδο ήταν ποιοτικά ίδια με την ΕΣΣΔ ύστερα από δεκαετίες Σταλινικού εκφυλισμού. Αυτά συμπεριελάμβαναν τη Γιουγκοσλαβία, την Κίνα, τη Βόρεια Κορέα, το Βιετνάμ και την Κούβα, όπου οι διαφορές, αν υπήρχαν, ήταν ποσοτικές. Η απαλλοτρίωση των μέσων παραγωγής είναι ένα προοδευτικό μέτρο το οποίο υπερασπιζόμαστε. Όμως, όπως υποστήριξε ο Τρότσκι όταν ο Κόκκινος Στρατός κινήθηκε προς την ανατολική Πολωνία στα τέλη του 1939, τέτοιες απαλλοτριώσεις δεν είναι το κρίσιμο πολιτικό κριτήριο, εκτός αν μία αλλαγή στη σχέση ιδιοκτησίας προχωρεί προς την αύξηση της συνείδησης και της οργάνωσης του προλεταριάτου. Από αυτό το αποφασιστικό σημείο, έγραψε Στην Υπεράσπιση του Μαρξισμού, «η πολιτική της Μόσχας, παρμένη σαν σύνολο, διατηρεί πέρα για πέρα τον αντιδραστικό της χαραχτήρα και παραμένει το κύριο εμπόδιο στο δρόμο για την παγκόσμια επανάσταση» (Τρότσκι, Στην Υπεράσπιση του Μαρξισμού, Εκδόσεις: Αλλαγή, Αθήνα 1980).

Οι «Μεταρρυθμίσεις της Αγοράς» του Γκορμπατσόφ:  Πρελούδιο της Αντεπανάστασης

Υπερασπιστήκαμε στρατιωτικά άνευ όρων το εκφυλισμένο σοβιετικό εργατικό κράτος και τα παραμορφωμένα εργατικά κράτη της Ανατολικής Ευρώπης ενάντια στον ιμπεριαλισμό και την εσωτερική αντεπανάσταση. Αντίθετα με τον καπιταλισμό, οι εγκαθιδρυμένες σχεδιασμένες οικονομίες δεν αναζητούσαν τη μεγιστοποίηση των κερδών αλλά τη μεγιστοποίηση της γενικής παραγωγής των προϊόντων. Έτσι, υπήρχε ένα κοινωνικό σύστημα το οποίο οι εργάτες σε καπιταλιστικές χώρες μπορούσαν μόνο να το ονειρεύονται. Στη ΛΔΓ δεν υπήρχαν ανεργία ή άστεγοι. Και για παράδειγμα, η μητέρα μου που όταν ήταν παιδί έβοσκε ζώα μπόρεσε να σπουδάσει και έγινε μηχανικός ηλεκτρονικών ειδών.

Το 90 τοις εκατό των γυναικών στη ΛΔΓ εργαζόταν και για να είναι αυτό εφικτό, υπήρχε ένα μεγάλο σύστημα παιδικών σταθμών· υπήρχε το λεγόμενο «βρεφικό έτος», δηλαδή μπορούσες να πάρεις άδεια από την εργασία για ένα χρόνο, με πλήρεις αποδοχές όταν γεννιόταν το παιδί σου· υπήρχαν γεύματα στο σχολείο για όλα τα παιδιά κ.ο.κ.. Την ίδια στιγμή οι Σταλινικοί κήρυσσαν αντιδραστικές οικογενειακές αξίες και μετά τη δουλειά οι γυναίκες έπρεπε να κάνουν τη λεγόμενη δεύτερη βάρδια με τις δουλειές του νοικοκυριού. Ο πληθυσμός της ΛΔΓ ήταν πάνω από 95 τοις εκατό άθεοι, απλώς δεν υπήρχε υλική βάση για τη θρησκεία.

Παράλληλα, η Σταλινική γραφειοκρατία προσπαθούσε να καταστείλει κάθε ανεξάρτητη σκέψη και κάθε ανεξάρτητη πολιτική έκφραση της εργατικής τάξης· έτσι η εργατική τάξη κονιορτοποιήθηκε και αφοπλίστηκε πολιτικά. Υπήρξε μία υπεραναπτυγμένη υπηρεσία πληροφοριών ονόματι Στάζι, που κατασκόπευε την εργατική τάξη και όσους θεωρούνταν αντίπαλοι του καθεστώτος.

Παρά τη Σταλινική γραφειοκρατία, η Σοβιετική Ένωση λόγω της σχεδιασμένης οικονομίας έκανε τεράστια βήματα προόδου, τα οποία ωστόσο επιτεύχθηκαν με τρομαχτικό κόστος και θυσίες από τις σοβιετικές εργατικές μάζες. Η οικονομία όμως εξακολουθούσε να υστερεί σημαντικά σε σχέση με τις ανεπτυγμένες καπιταλιστικές χώρες στην παραγωγικότητα της εργασίας. Τις δεκαετίες του 1970 και 1980 έγινε ξεκάθαρο ότι οι παλιές γραφειοκρατικές μέθοδοι της εκτεταμένης επένδυσης κεφαλαίων και ο δανεισμός τεχνικών, τα οποία στο παρελθόν είχαν οδηγήσει σε σπουδαία αποτελέσματα, αν και με μεγάλο κοινωνικό και οικονομικό κόστος, είχαν φτάσει στα όριά τους. Η ΕΣΣΔ βρισκόταν στη μέγγενη μιας σχετικής οικονομικής στασιμότητας. Όπως παρατήρησε ο Τρότσκι το 1936 στο έργο του H Προδομένη Επανάσταση: «Στην εθνικοποιημένη οικονομία, η ποιότητα απαιτεί δημοκρατία των παραγωγών και των καταναλωτών, ελευθερία κριτικής και πρωτοβουλία – πράγματα ασυμβίβαστα με το ολοκληρωτικό καθεστώς του φόβου, της ψευτιάς και της κολακείας» (Τρότσκι, Η Προδομένη Επανάσταση, Εκδόσεις: Αλλαγή, Αθήνα 1984).

Έτσι ο Γκορμπατσόφ, ο ηγέτης της γραφειοκρατίας της ΕΣΣΔ, εισήγαγε μεταρρυθμίσεις γνωστές ως «σοσιαλισμός της αγοράς». Ο «σοσιαλισμός της αγοράς» σήμαινε την εγκατάλειψη του κεντρικού σχεδιασμού και την εισαγωγή των μηχανισμών της καπιταλιστικής αγοράς εντός της σχεδιασμένης οικονομίας. Αυτό σήμαινε ότι έβαζαν το ένα εργοστάσιο να ανταγωνίζεται το άλλο, τη μία βιομηχανία ενάντια στην άλλη, στον αγώνα για την εξεύρεση πρώτων υλών και πελατών. Έβαζαν τη βιομηχανία εναντίον των καταναλωτών, με στόχο την παραγωγή όχι των αναγκαίων αλλά των κερδοφόρων προϊόντων. Πυροδότησε τον εθνικισμό και τη διάλυση της ΕΣΣΔ, οδηγώντας σε ανταγωνισμό τις πλουσιότερες και πιο βιομηχανοποιημένες περιοχές εναντίον των περιοχών στις λιγότερο αναπτυγμένες, λιγότερο εκβιομηχανισμένες περιοχές. Αυτές οι «μεταρρυθμίσεις» αποκάλυψαν δραματικά τις ορέξεις μιας πτέρυγας της γραφειοκρατίας να εξασφαλίσει τα αβέβαια οικονομικά της προνόμια καταβροχθίζοντας το εργατικό κράτος κομμάτι-κομμάτι και να προσπαθήσει να γίνει μία τάξη που κατείχε ιδιοκτησία.

Συγχρόνως, για να εξευμενίσει τους ιμπεριαλιστές των ΗΠΑ, ο Γκορμπατσόφ απέσυρε τον Κόκκινο Στρατό από το Αφγανιστάν το 1989, παραδίδοντας τις Αφγανές γυναίκες στους δολοφόνους mujahedin που είχαν τη στήριξη της CIA. Εμείς αυτό το ονομάσαμε προδοσία και κάναμε μία προσφορά στην αφγανική κυβέρνηση να οργανωθεί μία διεθνής ταξιαρχία για να πολεμήσει κατά των mujahedin. Απέρριψαν την προσφορά μας, κι έτσι εμείς αντί για αυτό συγκεντρώσαμε χρήματα για την πόλη της Τζαλαλαμπάντ που μάχονταν εναντίον της πολιορκίας από τους mujahedin. Κρίναμε τότε ότι ήταν καλύτερα να παλέψουμε κατά του ιμπεριαλισμού στο Αφγανιστάν παρά να φτάσουμε στο σημείο να παλέψουμε κατά της αντεπανάστασης στη Μόσχα.

Η Πτώση του Τείχους του Βερολίνου

Το καλοκαίρι του 1989, σημειώθηκε μία μεγάλη έξοδος πολιτών της ΛΔΓ προς τη Δύση, δημιουργώντας μεγάλα κενά στη σχεδιασμένη οικονομία. Τότε, ως μέρος των «σοσιαλιστικών μεταρρυθμίσεων της αγοράς», ο Γκορμπατσόφ ανακοίνωσε ότι η Σοβιετική Ένωση θα πουλούσε πετρέλαιο και πρώτες ύλες μόνο στις τιμές και στα νομίσματα της παγκόσμιας αγοράς στα άλλα παραμορφωμένα εργατικά κράτη.

Έγινε ξεκάθαρο πως η ΛΔΓ δεν θα μπορούσε πλέον να συνεχίσει με τον παλιό τρόπο. Στις αρχές Οκτωβρίου του 1989 άρχισαν διαδηλώσεις οι οποίες μεγάλωναν βδομάδα τη βδομάδα. Ο Χόνεκερ ήθελε να χρησιμοποιήσει το στρατό κατά των διαδηλωτών, όμως ο Γκορμπατσόφ και η ηγεσία του Σοβιετικού Στρατού στη ΛΔΓ διαφώνησαν. Στα τέλη του Οκτωβρίου ο Χόνεκερ έπεσε. Στις 4 Νοεμβρίου 1989 έγινε μία διαδήλωση ενός εκατομμυρίου διαδηλωτών στο Ανατολικό Βερολίνο. Εκεί έβλεπες πολλά φιλοσοσιαλιστικά πανό και συνθήματα όπως «Για Κομμουνιστικά Ιδανικά», «Ενάντια στα Προνόμια», «Ιδρύστε Εργατικά Συμβούλια», κ.ο.κ.. Πέντε μέρες αργότερα το Τείχος του Βερολίνου έπεσε.

H Διεθνής Εκτελεστική Επιτροπή της ΔΚΕ συνήλθε αμέσως και 24 ώρες μετά οι πρώτοι ηγετικοί σύντροφοι πέταξαν στη Γερμανία για να υποστηρίξουν την Τροτσκιστική Ένωση Γερμανίας, το τότε γερμανικό τμήμα της ΔΚΕ, στην παρέμβασή του σε αυτή την αρχόμενη προλεταριακή πολιτική επανάσταση για να δώσουμε επαναστατική ηγεσία στην εργατική τάξη της Ανατολικής Γερμανίας. Στην πορεία αυτής της παρέμβασης, τη μεγαλύτερη που είχε αναλάβει ποτέ η ΔΚΕ, είχαμε το ένα τρίτο των μελών μας επί τόπου. Δώσαμε ότι είχαμε και δεν είχαμε.

Στις 8 Δεκεμβρίου εκδώσαμε το πρώτο φύλλο της Arprekorr, Ανταπόκριση του Εργατικού Τύπου, μίας καθημερινής εφημερίδας με σκοπό να λειτουργήσει ως συλλογικός διοργανωτής για την πρωτοπορία της εργατικής τάξης και ως το μέσο για να χτίσουμε το κόμμα, απαραίτητο για να ηγηθεί της προλεταριακής πολιτικής επανάστασης. Βρήκε τεράστια αποδοχή. Σε όλες τις πόλεις ξεπήδησαν ομάδες νεολαίων ή εργατών που διένειμαν την Arprekorr, τις οποίες οργανώσαμε σε Σπαρτακιστικές Ομάδες, τις Spartakist-Gruppen.

Για μία Κόκκινη Γερμανία Εργατικών Συμβουλίων!

Κάναμε παρέμβαση με το πρόγραμμά μας για μία κόκκινη Γερμανία εργατικών συμβουλίων, για επαναστατική επανένωση μέσω της προλεταριακής πολιτικής επανάστασης στην Ανατολή για να διώξουμε την Σταλινική γραφειοκρατία και για σοσιαλιστική επανάσταση στη Δύση για να ανατρέψουμε την αστική τάξη. Καταλάβαμε ότι η Γερμανία ήταν χωρισμένη από μία ταξική γραμμή και ότι το ζήτημα ήταν: επαναστατική ή αντεπαναστατική επανένωση. Έτσι δείξαμε καθαρά την αντίθεσή μας στο δεύτερο με το σύνθημα «Όχι στο ξεπούλημα της ΛΔΓ!». Κάναμε περιοδεία με μέλη από τις ομάδες Spartakist-Gruppen της Ανατολικής Γερμανίας σε όλη την περιοχή του Ρουρ, τη βιομηχανική καρδιά του γερμανικού καπιταλισμού.

Στη ΛΔΓ ήρθαμε αντιμέτωποι με μία αντιφατική μορφή εσφαλμένης συνείδησης που βασιζόταν στα ψέματα και τις απάτες του Σταλινισμού. Αυτή η λαϊκομετωπική κοσμοθεωρία υποκατέστησε την επαναστατική κοσμοθεωρία βασισμένη στην προοπτική της πάλης των τάξεων, με ψευδείς αντιλήψεις όπως «φιλειρηνικές χώρες», «προοδευτικοί λαοί» ή «πτέρυγες» του ιμπεριαλισμού. Οι άνθρωποι στη ΛΔΓ νόμιζαν ότι ζούμε σε αυτόν τον προστατευμένο «σοσιαλισμό σε μισή χώρα» και εκεί έξω υπάρχει ένας ουσιαστικά αμετάβλητος εχθρικός κόσμος χωρίς ταξικές αντιφάσεις. Το πρόγραμμά μας για επαναστατική επανένωση αντιτάχθηκε σε αυτή την αντίληψη, αλλά υπήρχε διάχυτος σκεπτικισμός για τη δυνατότητα μιας σοσιαλιστικής επανάστασης στη Δυτική Γερμανία.

Την ίδια περίοδο στη Δυτική Γερμανία η αστική τάξη με τη βοήθεια των σοσιαλδημοκρατών γραφειοκρατών των σωματείων, απέτρεψε μία απεργία από το ισχυρό συνδικάτο των εργατών μετάλλου δίνοντας στους εργάτες τεράστιες μισθολογικές αυξήσεις. Μια τέτοια απεργία θα μπορούσε να καταστρέψει αυτή την εσφαλμένη συνείδηση ότι η επανάσταση στη Δυτική Γερμανία είναι αδύνατη και ότι δεν υπάρχουν ταξικές αντιφάσεις.

Η δυνατότητα της πολιτικής επανάστασης στην πρώην ΛΔΓ είχε τεθεί ήδη δεκαετίες πριν. Το 1953 με το θάνατο του Στάλιν οι εργάτες της Ανατολικής Γερμανίας είδαν επαναστατικές ευκαιρίες και άρχισαν μία προλεταριακή πολιτική επανάσταση. Οι εργάτες μετάλλου του Ανατολικού Βερολίνου διαδήλωσαν στο Δυτικό Βερολίνο απαιτώντας μία κυβέρνηση των εργατών μετάλλου λέγοντας στα ταξικά τους αδέλφια στη Δύση: εμείς θα καθαρίσουμε το Ανατολικό Βερολίνο, εσείς να καθαρίσετε τη Βόννη (την τότε πρωτεύουσα της Δυτικής Γερμανίας). Ο τότε Σοβιετικός ηγέτης Χρουστσόφ κινητοποίησε τα τανκς του Σοβιετικού Στρατού που έσωσαν τους Σταλινικούς της Ανατολικής Γερμανίας.  

Στην αρχόμενη προλεταριακή πολιτική επανάσταση που ξεκίνησε το φθινόπωρο του 1989, απευθύναμε κάλεσμα για την ίδρυση συμβουλίων εργατών και στρατιωτών, όπως εκείνα της Ρωσίας τον Οκτώβριο του 1917. Εργάτες από τα εργοστάσια ερχόντουσαν και μας ρωτούσαν πώς να το κάνουν. Λοιπόν, σε ένα εργοστάσιο θα εκλέξετε αντιπροσώπους που θα είναι ανακλητοί, που δεν θα πληρώνονται περισσότερο από τον μέσο εργάτη και που θα είναι υπεύθυνοι να αποφασίζουν για την πολιτική στα εργατικά συμβούλια, δηλαδή πώς θα εμποδίσουν το ξεπούλημα ενός εργοστασίου, πώς θα σταματήσουν τους φασίστες και θα προστατεύσουν τις γειτονιές που μένουν ξένοι εργάτες και τελικά πώς θα κυβερνήσουν ολόκληρη την κοινωνία. Αυτά τα συμβούλια θα φτάσουν να γίνουν τα όργανα της δικτατορίας του προλεταριάτου, αποφασίζοντας τι να παράγουν, πόσο θα παράγουν κλπ.

Στη ΛΔΓ υπήρχαν εργοστασιακές πολιτοφυλακές, οι Kampfgruppen (ομάδες αγώνα). Είχαν δημιουργηθεί για να εμποδίσουν να συμβεί ένα άλλο 1953, όμως είδαν τον εαυτό τους ως τους υπερασπιστές του εργατικού κράτους στο επίπεδο των εργοστασίων. Υπήρχαν αποσπάσματα σε κάθε εργοστάσιο, με πρόσβαση ακόμα και σε βαρύ οπλισμό, όπως πυροβόλα όπλα και άρματα μάχης. Το Νοέμβριο του 1989, όταν οι κομματικές οργανώσεις του SED εξαφανίστηκαν σε επίπεδο εργοστασίων, οι Kampfgruppen είχαν πραγματικά τη δυνατότητα να γίνουν το σημείο κρυστάλλωσης για την προλεταριακή πολιτική επανάσταση. Ήταν μία καθαρά συνειδητή απόφαση από τους Σταλινικούς να διαλύσουν αυτές τις μονάδες στις αρχές του Δεκεμβρίου του 1989 και έτσι να αφοπλίσουν την εργατική τάξη.

Λόγω της προπαγάνδας μας, μονάδες του Στρατού της Ανατολικής Γερμανίας (Εθνικός Λαϊκός Στρατός), ίδρυσαν επιτροπές στρατιωτών. Μερικές από αυτές τις επιτροπές διακινούσαν την Arprekorr μέσα στο στρατό. Αυτές ήταν οι μονάδες που διέλυσαν οι πανικόβλητοι Σταλινικοί. Ενώ στη διαδήλωση στο Treptow, ένας αντιπρόσωπος μιας επιτροπής στρατιωτών που άκουσε την ομιλία μας ανέβηκε στη σκηνή και είπε: «Καλείτε για στρατιωτικά συμβούλια – Λοιπόν εδώ είμαι, θέλω να μιλήσω». Όμως οι Σταλινικοί δεν τον άφησαν να μιλήσει. Στρατολογήσαμε ορισμένους συντρόφους μας στην Ανατολική Γερμανία από τέτοιες στρατιωτικές επιτροπές.

Στην παρέμβασή μας στην Ανατολική Γερμανία το 1989-90, καλέσαμε για τη δημιουργία ενός νέου Λενινιστικού κόμματος που βασίζεται στην ισοτιμία. Στις αρχές Δεκεμβρίου του 1989 έγινε ένα έκτακτο κομματικό συνέδριο του SED, το Σταλινικό κυβερνητικό κόμμα, που διήρκησε μια εβδομάδα. Ανέτρεψαν την παλιά ηγεσία και πρόσθεσαν στο παλιό όνομά τους «Κόμμα Δημοκρατικού Σοσιαλισμού» (PDS). Αυτό ενίσχυσε τη ψευδαίσθηση πολλών φιλοκομμουνιστών εργατών και απλών μελών του SED ότι το SED/PDS όπως ονομαζόταν τώρα, μπορούσε να μεταρρυθμιστεί. Όμως δεν μπορούσε. Οι νέοι ήρωες της νέας ηγεσίας – ο Γκρέγκορ Γκίζι, ο Λόταρ Μπίσκι και ο Χανς Μόντρο – ήταν οι σοσιαλδημοκράτες Καρλ Κάουτσκι και Έντουαρντ Μπερνστάιν, που αντιτάχθηκαν και αγωνίστηκαν εναντίον της Ρωσικής Επανάστασης και εκτροχίασαν τη Γερμανική Επανάσταση του 1918-19. Καλέσαμε για ένα Λενινιστικό κόμμα για να παλέψει ενάντια σε αυτό.

Με τον όρο «ισοτιμία» δείξαμε καθαρά ότι ήμασταν αντίθετοι στα γραφειοκρατικά προνόμια, ότι δεν θέλαμε να μεταρρυθμίσουμε το παλιό SED, αλλά ότι εννοούσαμε ένα γνήσιο κομμουνιστικό κόμμα της εργατικής τάξης. Ίσως αναρωτιέστε γιατί δεν απευθύναμε απλά κάλεσμα για τη δημιουργία ενός Τροτσκιστικού κόμματος. Οι Σταλινικοί είχαν διαδώσει για δεκαετίες το ψέμα ότι ο Τρότσκι ήταν σοσιαλδημοκράτης – ακόμα και φασίστας, και δεν ξέρω κι εγώ τι άλλο – αντεπαναστάτης. Λάβαμε γράμματα από φοιτητές και εργάτες που έλεγαν: «Συμφωνούμε απόλυτα με αυτό που γράφετε και επίσης θέλουμε να αγωνιστούμε γι’ αυτό, αλλά πώς μπορείτε να ονομάζετε τον εαυτό σας Τροτσκιστές;». Για να πολεμήσουμε και να ξεσκεπάσουμε τα ψέματα των Σταλινικών εκδώσαμε ένα τεύχος του Spartacist [έκδοση στη γερμανική γλώσσα Νο 14, Χειμώνας 1989-90] με τον τίτλο «Τροτσκισμός: Τι Είναι και Τι δεν Είναι».

Κομβικό ρόλο στην πάλη για την επαναστατική επανένωση της Γερμανίας, για τη σφυρηλάτηση εργατικών και στρατιωτικών συμβουλίων και ενός νέου Λενινιστικού κόμματος που βασίζεται στην ισοτιμία, ήταν ο αγώνας για τον προλεταριακό διεθνισμό ενάντια σε όλες τις μορφές εθνικισμού και ρατσισμού. Υπήρχαν πολύ ξένοι εργάτες στη ΛΔΓ από το Βιετνάμ, την Κούβα, τη Μοζαμβίκη, την Αγκόλα, την Πολωνία. Όμως δεν είχαν πολιτικά δικαιώματα. Έπρεπε να ζουν χωριστά από τον υπόλοιπο πληθυσμό και παρόλο που επίσημα έπαιρναν τον ίδιο μισθό, δεν πληρώνονταν πάντοτε.

Απευθύναμε το κάλεσμα «Πλήρη πολιτικά δικαιώματα για όλους τους μετανάστες!». Αυτό είχε καίρια σημασία στον αγώνα εναντίον των ρατσιστικών διαχωρισμών μέσα στην εργατική τάξη. Στην καθημερινή μας εφημερίδα Arprekorr δημοσιεύσαμε διεθνιστικούς χαιρετισμούς σε πολλές γλώσσες: βιετναμέζικα, πορτογαλικά, πολωνικά, ισπανικά και επίσης ρωσικά. Αυτοί οι εργάτες μπορούσαν επίσης να αποτελέσουν μία ζωντανή γέφυρα για τη δημιουργία του κόμματος και να μεταφέρουν την επανάσταση στις χώρες τους. Γι’ αυτόν ειδικά το λόγο οι Κουβανοί Σταλινικοί διέταξαν όλους τους Κουβανούς εργάτες και φοιτητές στη ΛΔΓ να επιστρέψουν στην Κούβα, ώστε να μην μολυνθούν από την προλεταριακή πολιτική επανάσταση και την ιδέα της εξουσίας από εργατικά συμβούλια. Επίσης, εξαιρετικά σημαντική ήταν η άνευ όρων στρατιωτική υπεράσπιση της Σοβιετικής Ένωσης από μέρους μας. Υπήρχε ένα βαθύ φιλοσοβιετικό αίσθημα. Ο Κόκκινος Στρατός είχε συντρίψει το ναζιστικό καθεστώς και είχε ουσιώδη σημασία για την άμυνα κατά του ΝΑΤΟ.

Όμως η απήχηση του προγράμματός μας δεν περιορίστηκε στην Ανατολική Γερμανία. Οι μετανάστες εργάτες από την Τουρκία είναι ένα στρατηγικό τμήμα της δυτικογερμανικής εργατικής τάξης, συγκεντρωμένοι σε στρατηγικής σημασίας βιομηχανίες. Και είναι πολύ περισσότερο αποξενωμένοι από τη Σοσιαλδημοκρατία της Δυτικής Γερμανίας [SPD], η οποία ενίσχυε τους ρατσιστικούς διαχωρισμούς στην εργατική τάξη που υποδαυλίζονταν από την αστική κοινωνία την οποία υπερασπίζεται το SPD. Για να δώσουμε ένα παράδειγμα: η έδρα μας στο Δυτικό Βερολίνο ήταν στο γραφείο μιας ομάδας Τούρκων μεταναστών το οποίο ονομαζόταν Halkevi (το σπίτι του λαού). Μας διέθεσαν ένα μεγάλο μέρος των γραφείων τους γιατί  κατάλαβαν ότι ο επανενωμένος γερμανικός ιμπεριαλισμός θα σήμαινε έναν πολύ μεγαλύτερο γερμανικό εθνικιστικό και ρατσιστικό τρόμο. Αντίθετα, μία επιτυχημένη προλεταριακή πολιτική επανάσταση στην Ανατολή, θα αποτελούσε ένα μεγάλο πλήγμα στο ρατσισμό και ένα μεγάλο βήμα και έμπνευση για μία σοσιαλιστική επανάσταση στη Δυτική Γερμανία.

Μία άλλη πλευρά της προλεταριακής διεθνιστικής πάλης ήταν το κάλεσμά μας για την επαναστατική ενότητα του γερμανικού, πολωνικού και ρωσικού προλεταριάτου. Η δουλειά μας με τον Κόκκινο Στρατό ήταν ένα μέρος αυτής της προοπτικής, να επαναφέρουμε το πρόγραμμα του Λένιν και του Τρότσκι στη Σοβιετική Ένωση. Πρέπει να καταλάβει κανείς ότι η ΛΔΓ ήταν αντιμέτωπη με τον δυτικογερμανικό ιμπεριαλισμό, μία από τις ισχυρότερες ιμπεριαλιστικές δυνάμεις στον κόσμο και με το στρατό της, τον δεύτερο σε δύναμη στρατό του ΝΑΤΟ. Ο Κόκκινος Στρατός και ο στρατός της ΛΔΓ βρίσκονταν στην πρώτη γραμμή απέναντι στο ΝΑΤΟ.

Είχαμε μία πραγματικά καλή υποδοχή στους στρατώνες του Κόκκινου Στρατού, όπου συναντήσαμε μεγάλο ενδιαφέρον και ανοιχτή διάθεση. Αν και πρέπει να ομολογήσω ότι δεν ήταν εύκολη η πώληση της εφημερίδας μας. Μία από τις ομάδες πώλησης πήγε σε ένα στρατώνα – μπήκαν κρυφά ή έκαναν συμφωνία με τους αξιωματικούς – και πέρασε από δωμάτιο σε δωμάτιο. Οι στρατιώτες έδειξαν μεγάλο ενδιαφέρον και χαρά, και εύκολα πουλήσαμε όλα τα έντυπά μας. Συγχρόνως, σε κάθε δωμάτιο όλο και θα ξέθαβαν ένα μπουκάλι βότκα και θα είχαμε μία πρόποση για το διεθνισμό και μία για την υπεράσπιση της Σοβιετικής Ένωσης και πάει λέγοντας. Έτσι στο τέλος, η ομάδα όχι μόνο πούλησε όλα τα έντυπα αλλά ήταν όλοι εντελώς μεθυσμένοι και κανένας από τους συντρόφους δεν θυμάται πια πώς γύρισαν πίσω. Αργότερα προσκληθήκαμε να οργανώσουμε φόρουμ στους στρατώνες του Κόκκινου Στρατού για αξιωματικούς και στρατιώτες. Η προοπτική μας να φέρουμε τον Τροτσκισμό στους Σοβιετικούς εργάτες και στρατιώτες απέκτησε σάρκα και οστά.

Τον Μάιο του 1990 επίσης δημοσιεύσαμε μία «Επιστολή προς τους Πολωνούς Εργάτες» η οποία μοιράστηκε και στην Ανατολική Γερμανία και την Πολωνία. Μία ομάδα προερχόμενη από την οργάνωση της νεολαίας του Σταλινικού κόμματος Πολωνίας την απέκτησε. Μας απάντησαν, ήρθαμε σε επαφή μαζί τους και μέσα από αυτό προέκυψε το πολωνικό τμήμα μας, το Spartakusowska Grupa Polski.

Ρόλο κλειδί στην προσέγγιση των Πολωνών εργατών ήταν η ασυμβίβαστη πάλη μας εναντίον της χρηματοδοτούμενης από τη CIA και το Βατικανό αντεπαναστατικής Solidarność, η οποία εμφανιζόταν ως σωματείο – παρεμπιπτόντως το μόνο «σωματείο» που συμπάθησαν ποτέ οι ιμπεριαλιστές. Μόλις είχαν ανεβεί στην εξουσία το καλοκαίρι του 1989 και ηγήθηκαν της αντεπανάστασης. Φανταστείτε μόνο τον αντίκτυπο στους ανατολικογερμανούς εργάτες, των απεργιών που ξέσπασαν στην Πολωνία εκείνο τον καιρό εναντίον των επιθέσεων στην εργατική τάξη λόγω της αντεπανάστασης. Ή αντίστροφα πώς μία επιτυχημένη προλεταριακή πολιτική επανάσταση θα είχε εμπνεύσει την πολωνική εργατική τάξη για να ανατρέψει τη Solidarność. Υπήρχε μία παράδοση που ανάγεται στην εποχή της Ρόζας Λούξεμπουργκ, μίας από τους εξέχοντες ηγέτες της γερμανικής εργατικής τάξης, η οποία ήταν πολωνοεβραϊκής καταγωγής και επίσης μία από τους ηγέτες του επαναστατικού εργατικού κόμματος της Πολωνίας.

Spartakist Gruppen

Ο Λένιν στην πολεμική του Τι να Κάνουμε; του 1902 εξήγησε ότι η εφημερίδα είναι ο συλλογικός οργανωτής του επαναστατικού κόμματος. Αυτό ακριβώς μπορούσες να δεις στην πραγματική ζωή με την καθημερινή μας Arprekorr και το δεκαπενθήμερο Spartakist. Όπως είπα πριν, εκδώσαμε ένα νέο τεύχος του Spartacist με τον τίτλο «Τροτσκισμός: Τι Είναι και Τι δεν Είναι». Αυτή η μπροσούρα ήταν μία πολεμική εναντίον των Σταλινικών και των ψευδοτροτσκιστών, μερικοί από τους οποίους είχαν παρέμβει στην ΛΔΓ και όλοι τους υποστήριζαν την αντεπανάσταση.

Μέσα σε μία-δύο εβδομάδες από την έκδοση του πρώτου τεύχους της Arprekorr, μοιράστηκε σε όλες τις μεγάλες πόλεις της Ανατολικής Γερμανίας. Αυτοί που το μοίραζαν το έκαναν όντας σύμφωνοι με όσα αγωνιζόμαστε. Ο ρόλος της εφημερίδας ως συλλογικού οργανωτή του κόμματος διαπιστώθηκε σε εκρηκτικό βαθμό το 1989-90. Το σημαντικότερο ήταν να οργανώσουμε πραγματικά αυτούς τους διανομείς, να δημιουργήσουμε τρόπους επικοινωνίας και να τους εκπαιδεύσουμε πολιτικά γιατί τα Spartakist Gruppen  ήταν τα μέσα να χτίσουμε το επαναστατικό κόμμα που χρειαζόταν για να ηγηθεί της πολιτικής επανάστασης. Ήταν τα μέσα για να  μετατρέψουμε τη δύναμη του προγράμματός μας μέσω της δύναμης της οργάνωσης σε κρατική εξουσία, δηλαδή την εξουσία της εργατικής τάξης στην κοινωνία. Το πρώτο Spartakist Gruppe ιδρύθηκε στις 21 Δεκεμβρίου 1989 στο Βερολίνο.

Πάντα απαιτείται εσωτερικός αγώνας για τον επαναπροσανατολισμό του κόμματος σε μία νέα πολιτική κατάσταση. Ένα από τα συνθήματα στον αγώνα αυτόν ήταν «Τα πάντα είναι δυνατά στη ΛΔΓ!». Αυτή ήταν η ξεκάθαρη αλήθεια. Παρά λίγο να μείνουμε στη διαδήλωση στο Treptow χωρίς τις εφημερίδες μας. Είχε μεγάλο μποτιλιάρισμα στα σύνορα του Δυτικού και Ανατολικού Βερολίνου, και το φορτηγό μας με την φρεσκοτυπωμένη Arprekorr κόλλησε στην κίνηση. Ο σύντροφός μας λοιπόν βγήκε από το φορτηγό και περπάτησε μέχρι τους φρουρούς στα σύνορα με την Ανατολική Γερμανία και είπε: «Είμαστε οι Σπαρτακιστές. Πρέπει να πάμε στη διαδήλωση στο Treptow και το φορτηγό με τις εφημερίδες μας έχει κολλήσει στην κίνηση. Πρέπει να πάμε αυτές τις εφημερίδες στη διαδήλωση στην ώρα τους!». Οι Σπαρτακιστές και η Arprekorr ήταν ήδη γνωστά ανάμεσα στους στρατιώτες. Μας είπαν «Βγείτε από τη λωρίδα. Εκεί πέρα υπάρχει ένας δρόμος για τους διπλωμάτες· πάρτε αυτό το δρόμο και θα σας οδηγήσουμε». Έτσι η εφημερίδα έφτασε στο χώρο της διαδήλωσης στην ώρα της. Αυτό απεικονίζει πώς μοιάζει μία επαναστατική κατάσταση: τα πάντα είναι ανάποδα. Οτιδήποτε χτες φαινόταν αδύνατον τώρα είναι δυνατό. Και οι συνειδήσεις αλλάζουν ραγδαία.

Στις 21 Ιανουαρίου του 1990 ιδρύσαμε το Spartakist Arbeiterpartei Deutschlands (Σπαρτακιστικό Εργατικό Κόμμα Γερμανίας [SpAD]), μία συγχώνευση μεταξύ των Spartakist Gruppen και της Trotzkistische Liga Deutschlands (Τροτσκιστική Ένωση Γερμανίας). Το SpAD ανέλαβε τον αγώνα εναντίον της αντεπαναστατικής καμπάνιας που είχε εξαπολυθεί μετά το Treptow για να οδηγήσει πανικόβλητη τη ΛΔΓ στην Anschluss (προσάρτηση).

Σταλινισμός: Νεκροθάφτης των Επαναστάσεων

Το Treptow πράγματι ήταν το σημείο καμπής. Μετά από αυτό οι Σταλινικοί της Ανατολικής Γερμανίας δημιούργησαν πανικό για να οδηγήσουν στην αντεπανάσταση. Η γερμανική αστική τάξη σε αλλοφροσύνη εξαπέλυσε μια αιφνιδιαστική επίθεση η οποία κατευθύνθηκε και εναντίον των Σταλινικών. Έγινε μία συνάντηση της λεγόμενης Στρογγυλής Τραπέζης, μία αντεπαναστατική συγκέντρωση που συμπεριέλαβε όλες τις αντιπολιτευόμενες ομάδες της ΛΔΓ, μαζί με το SED/PDS και το SPD της Ανατολικής Γερμανίας. Από το SPD πήραν το λόγο και φώναξαν ενάντια στο Σταλινικό SED/PDS: Πώς μπορείτε να βρίσκεστε στο ίδιο πάνελ με τους Τροτσκιστές που μας αποκάλεσαν τον Δούρειο Ίππο της αντεπανάστασης; Και ο Γκίζι πήρε το λόγο για το SED/PDS και βασικά είπε: Έχουμε τρομάξει με το Treptow όσο κι εσείς, δεν μας άρεσαν αυτά που είπαν οι Τροτσκιστές και αυτό που έγινε, ήταν λάθος το κάλεσμα για τη διαδήλωση στο Treptow. Ο Μόντρο του SED/PDS, ο τότε επικεφαλής της κυβέρνησης της ΛΔΓ, ανακοίνωσε τα σχέδια για την ίδρυση μιας νέας μυστικής αστυνομίας. Θα σας αφήσω να μαντέψετε μόνοι σας ενάντια σε ποιον θα γινόταν αυτό. Τότε, στο τέλος του Ιανουαρίου, ο Μόντρο διακήρυξε ανοιχτά «Γερμανία-ενωμένη πατρίδα!».

Το αποτέλεσμα στους πιο προχωρημένους εργάτες ήταν καταστροφικό γιατί ήταν ακόμα προσκολλημένοι στο SED/PDS και έλπιζαν ότι θα σταθεί κατά κάποιο τρόπο εμπόδιο στην αντεπανάσταση. O Τρότσκι είχε ήδη εξηγήσει με βάση την Ισπανική Επανάσταση ότι οι εργάτες δεν θα αποκόβονταν εύκολα από το κόμμα που τους έφερε στο πολιτικό προσκήνιο. Οι Σταλινικοί το ήξεραν και προσπαθούσαν να κερδίσουν χρόνο. Συγχρόνως το SED/PDS άνοιξε όλες τις πόρτες στη γερμανική αστική τάξη. Ολόκληρα εργοστάσια ξεπουλήθηκαν και οι πιο προχωρημένοι εργάτες τοποθετήθηκαν σε καθεστώς με πλήρεις αποδοχές μίας «εβδομάδας εργασίας μηδέν ωρών», δηλαδή απολύθηκαν. Η αστική τάξη έριξε δισεκατομμύρια γερμανικά μάρκα στη ΛΔΓ.

Η προπαγάνδα μας επίσης άλλαξε την έμφασή της για να τονίσει την ανάγκη αντίστασης στη συντονισμένη προσπάθεια για πανικόβλητη προσχώρηση της ανατολικογερμανικής εργατικής τάξης στην αντεπανάσταση. Ξανά και ξανά είχαμε ως τίτλο «Όχι στην καπιταλιστική Anschluss!». Είπαμε: Όχι στην αντεπανάσταση! Οργανωθείτε ενάντια στο ξεπούλημα των εργοστασίων μας! Ποιος δίνει το δικαίωμα στους διευθυντές και άλλους Σταλινικούς γραφειοκράτες, να πουλάνε εργοστάσια που δεν ανήκουν σε αυτούς αλλά σε εμάς, την εργατική τάξη;

Ενάντια στην αντεπαναστατική προοπτική της καπιταλιστικής επανένωσης της Γερμανίας εμείς παρείχαμε μία επαναστατική προοπτική της ενότητας του γερμανικού και του ρωσικού προλεταριάτου, το οποίο σήμαινε επίσης την αντιμετώπιση της βαθιάς λανθασμένης αντίληψης μεταξύ πολλών εργατών της Ανατολικής Γερμανίας ότι η εργατική τάξη της Δυτικής Γερμανίας δεν είχε καμία επαναστατική ικανότητα. Μας είπαν πως ίσως μία επανάσταση στη Δυτική Γερμανία είναι δυνατή, αλλά όχι σήμερα ή αύριο, και ότι έπρεπε να ενεργήσουμε σήμερα. Ότι αν ξεσηκωνόμασταν θα βρισκόμασταν αντιμέτωποι αμέσως με τον πανίσχυρο δυτικογερμανικό ιμπεριαλισμό, το ΝΑΤΟ, τους φασίστες και πάει λέγοντας.

Η Σοβιετική Ένωση κάθε άλλο παρά σταθερή ήταν. Από την μία πλευρά υπήρχαν αυξανόμενες εθνικιστικές εντάσεις και αντεπαναστατικά κινήματα, ειδικά στα κράτη της Βαλτικής. Από την άλλη πλευρά, είχαν γίνει επίσης ισχυρές απεργίες από τους μεταλλωρύχους της Σιβηρίας, που ταρακούνησαν τη γραφειοκρατία και είχαν δημιουργηθεί αυθόρμητα σοβιέτ κ.ο.κ.. Προβάλαμε το σύνθημα «Για μια ομοσπονδία της ΕΣΣΔ και της ΛΔΓ βασισμένη στην εργατική δημοκρατία!».

Οι εκλογές του Μαρτίου του 1990 ήταν ένα δημοψήφισμα υπέρ του Ναι ή Όχι στην καπιταλιστική επανένωση, δηλαδή υπέρ του ναι ή όχι στην καπιταλιστική αντεπανάσταση. Κάναμε ξεκάθαρο ότι κάθε οργάνωση έπρεπε να πάρει μια ξεκάθαρη θέση μπροστά στην εργατική τάξη σε αυτό το ζήτημα ζωτικής σημασίας. Κεντρική μας θέση ξανά και ξανά ήταν ένα καθαρό, αδιαμφισβήτητο και ηχηρό «Όχι!».

Ως τακτική για να μεγιστοποιήσουμε την ψήφο κατά της αντεπανάστασης καθώς και να κερδίσουμε τους φιλοσοσιαλιστές εργάτες από τις ψευτοαριστερές οργανώσεις που στήριζαν την αντεπανάσταση και να διασπάσουμε και να επανενώσουμε αυτές τις αριστερές οργανώσεις, που πολώνονταν κάτω από τον αντίκτυπο του επερχόμενου δημοψηφίσματος, προτείναμε την παρακάτω συμφωνία με αμοιβαία ρήτρα τήρησης των όρων: αν μία οργάνωση είναι έτοιμη, να δηλώσει δημόσια, καθαρά, γραπτά και απερίφραστα, ότι είναι αντίθετη στην καπιταλιστική επανένωση, θα καλούσαμε τους υποστηρικτές μας, να ψηφίσουν τους υποψήφιούς τους στις περιοχές που δεν έχουμε δικούς μας υποψήφιους και αντίστοιχα το άλλο κόμμα θα καλούσε τους υποστηρικτές του, να ψηφίσουν τους δικούς μας υποψήφιους στις περιοχές που δεν θα κατέβαζε δικούς του. Όπως φάνηκε εκ των υστέρων, «ήμασταν οι μόνοι που παλέψαμε ενάντια στην καπιταλιστική αντεπανάσταση!».

Κάτω από την επίδραση της αστικής επίθεσης τα πρωτοπόρα στρώματα της εργατικής τάξης άρχιζαν να απελπίζονται όλο και περισσότερο. Στις 18 Μαρτίου το 85 τοις εκατό ψήφισε υπέρ των συνασπισμών είτε των χριστιανοδημοκρατών είτε των σοσιαλδημοκρατών, δηλαδή για την καπιταλιστική επανένωση. Είπαμε την πικρή αλήθεια στην εργατική τάξη διεθνώς: «Το Τέταρτο Ράιχ Κερδίζει τις Ψήφους στην ΛΔΓ». Η αντεπανάσταση είχε κερδίσει, κι αυτό ήταν μια πικρή ήττα όχι μόνο για τη γερμανική εργατική τάξη αλλά και διεθνώς. Όσα ακολούθησαν – η εισαγωγή του γερμανικού μάρκου της Δυτικής Γερμανίας στην Ανατολική Γερμανία, η διάλυση του στρατού και της αστυνομίας της ΛΔΓ, κλπ – βασικά είχαν ήδη αποφασιστεί μέχρι εκείνη τη στιγμή. Η αντεπανάσταση οδήγησε την αστική τάξη να εξαπολύσει μία θριαμβευτική καμπάνια για τον δήθεν «θάνατο του κομμουνισμού». Ένας από τους ομιλητές τους υποστήριζε ακόμα και το «τέλος της ιστορίας». Παράλληλα, η αντεπανάσταση είχε οδηγήσει σε οπισθοχώρηση τη συνείδηση του προλεταριάτου παγκοσμίως.

Για Νέες Οκτωβριανές Επαναστάσεις!

Το καλοκαίρι του 1990 η ΔΚΕ ξεκίνησε μία εσωτερική συζήτηση για να εκτιμήσουμε την παρέμβασή μας στη ΛΔΓ, να βαθύνουμε τα διδάγματα καθώς και να κατανοήσουμε τα γεγονότα που ξετυλίγονται περαιτέρω στην Ανατολική Ευρώπη και τη Σοβιετική Ένωση. Αυτή η συζήτηση μας προετοίμασε για να παρέμβουμε στη Σοβιετική Ένωση και να παλέψουμε εκεί για να κινητοποιήσουμε την εργατική τάξη εναντίον της αντεπανάστασης, η οποία είχε ενισχυθεί επιπλέον από την υποστηριζόμενη από τον Γκορμπατσόφ αντεπανάσταση στη ΛΔΓ. Όταν ο Γέλτσιν έκανε το πραξικόπημά του τον Αύγουστο του 1991 καλέσαμε τους εργάτες στην ΕΣΣΔ να κινητοποιηθούν για να συντρίψουν τους αντεπαναστάτες του Γέλτσιν. Αυτό το πραξικόπημα άνοιξε την εποχή της ανοιχτής αντεπανάστασης· ήταν ένα γεγονός κεντρικής σημασίας, όμως το ζήτημα δεν είχε ακόμα κριθεί οριστικά. Δεν ξεγράψαμε την ΕΣΣΔ αλλά αγωνιστήκαμε με νύχια και με δόντια ενάντια στην παγίωση της αντεπανάστασης. Η πολυεθνική σοβιετική εργατική τάξη πνίγηκε από την αντεπαναστατική πλημμύρα γιατί πολιτικά ήταν απομονωμένη ως αποτέλεσμα του σφετερισμού της πολιτικής εξουσίας από τους Σταλινικούς το 1923-24, παραλυμένη από τα υποστηριζόμενα από τη CIA φιλικά προς τον Γέλτσιν ψεύτικα «ελεύθερα εργατικά σωματεία», καθώς και το αηδιαστικό σοβινιστικό δηλητήριο πολλών Σταλινικών καταλοίπων. Έτσι ο Γέλτσιν μπόρεσε τους επόμενους μήνες να παγιώσει ένα αστικό κράτος, καταστρέφοντας τελικά το εργατικό κράτος που είχε προκύψει από την Οκτωβριανή Επανάσταση.

Παρά την καμπάνια της αστικής τάξης, ο κομμουνισμός κάθε άλλο παρά έχει πεθάνει. Ζει στην ταξική πάλη που ο ίδιος ο καπιταλισμός αναπόφευκτα δημιουργεί και στο επαναστατικό πρόγραμμα του Τροτσκισμού. Είναι η συνείδηση του προλεταριάτου που είναι το κλειδί στην πάλη για την επανάσταση όπως και στην πάλη κατά της αντεπανάστασης. Αυτή η συνείδηση δεν έρχεται αυθόρμητα αλλά πρέπει να μεταφερθεί στην εργατική τάξη από το επαναστατικό κόμμα. Όπως εξήγησε ο Τρότσκι στα Διδάγματα του Οκτώβρη, περιγράφοντας διδάγματα από την επιτυχημένη Ρωσική Επανάσταση σε αντίθεση με την αποτυχημένη Γερμανική Επανάσταση του 1923: «Χωρίς κόμμα, ξέχωρα από το κόμμα, πάνω από το κόμμα ή με ένα υποκατάστατο του κόμματος, η προλεταριακή επανάσταση δεν μπορεί να νικήσει» (Εκδόσεις: Εργατική Δημοκρατία, Αθήνα Φλεβάρης 1997). Εμπρός για νέες Οκτωβριανές Επαναστάσεις! Γι’ αυτό το στόχο αγωνίζεται η ΔΚΕ.